Tiểu luận Vận dụng quan điểm trong triết học Mác-Lênin để phân tích quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

TIỂU LUẬN: 
Vận dụng quan điểm trong triết học Mác - 
Lê Nin để phân tích quá trình chuyển đổi 
sang nền kinh tế thị trường ở Việt Nam 
A. Phần mở đầu 
 Xã hội loài người đã tồn tại, phát triển và trải qua các hình thái kinh tế và luôn 
gắn liền với hoạt động lao động sản xuất ra của cải vật chất. Hay sản xuất ra của cải 
vật chất là nền tảng của đời sống xã hội. Nếu ngừng lao động sản xuất ra của cải vật 
chất thì sự sống trên toàn cầu bị huỷ diệt.Bên cạnh đó sản xuất vật chất còn là nền tảng 
hình thành tất cả các quan hệ xã hội và đời sống tinh thần cuả hội .Qua đó ta thấy được 
tầm quan trong to lơn của kinh tế trong sụ tồn tại và phát triển của xã hội bởi vì kinh 
tế chinh là kết quả của quá trình lao động sản suất của cải ,vật chất. Không vượt khỏi 
quy luật khach quan, nền kinh tế nước ta cũng là nên tảng cho sự tồn tại và phát triển 
của đất nước ta . 
 Tháng 12 năm 1986, đại hội VI của Đảng Cộng sản Việt Nam đã họp và đề ra 
đường lối đổi mới kinh tế. Đó là chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản lí của 
nhà nước. Hơn 10 năm qua, việc chuyển đổi kinh tế luôn là vấn đề quan tâm hàng đầu 
của xã hội. Chính vì lý do đó mà em quyết định chọn đề tài trên cho bài tiểu luận này: 
"Vận dụng quan điểm trong triết học Mác - Lê Nin để phân tích quá trình chuyển 
đổi sang nền kinh tế thị trường ở Việt Nam" 
B. phần nội dung 
Chương I 
Cơ sở lý luận về chuyển đổi về nền kinh tế thị trường 
I. Quan điểm toàn diện trong triết học Mác - Lê nin 
 Triết học Mác- Lênin đã trở thành cơ sở lý luận cho mọi khoa học khác và là 
kim chỉ lam cho mọi hoạt động tích cực của xã hội. Những quy luật mà triết học Mác-
Lê nin phát hiện, nó đã giúp con người nhận thức đúng đắn hơn về thế giới khách 
quan. Từ đó tích cực lao động cải tạo thế giới nhằm mục đích phục vụ cho cuộc sống 
con người. Và mặc dù sự tồn tại phát triển của thế giới rất phức tạp nhưng cũng không 
thể vượt qua những quy luật khách quan của chủ nghĩa Mác. Những quan điểm của 
chủ nghĩa Mác- Lê nin đưa ra luôn được chứng minh là đúng thông qua những hoạt 
động sản xuất vật chất của toàn bộ thế giới. 
 Một trong những quan điểm đúng đắn đó phải kể đến quan điểm trong triết học 
Mác- Lê nin. Nội dung của quan điểm là: “ Khi con người xem xét sự vật hoạt động thì 
phải tìm ra được ra được các mối liên hệ vốn có của nó và đánh giá vai trò của từng 
mối liên hệ một. Từ đó thấy rõ được tất cả các mặt, các yếu tố, các thuộc tính khác 
nhau”. Thật vậy, muốn xem xét, đánh giá một sự vật nào đó chúng ta cần xem xét một 
cách toàn diện dưới mọi góc độ và đặt nó trong mọi liên hệ. Quan điểm đó là phép duy 
vật biện chứng, là sự thống nhất hữu cơ giữa thế giới quan duy vật và phương pháp 
luận biện chứng. Chính vì vậy quan điểm này đã góp phần to lớn khắc phục những hạn 
chế trước đây trong cách nhìn nhận, đánh giá sự vật và mở đường cho đánh giá đúng 
đắn kể từ khi nó ra đời. Sự đúng đắn của phép duy vật biện chứng được chứng minh 
bằng việc con người luôn vận dụng nó vào thực tiễn. Vận dụng quan điểm vào hoạt 
động lao động sản xuất và hoạt động kinh tế- chính trị- văn hoá nghiên cứu khoa 
học...v.v...Từ đó đẩy nhanh sự phát triển mọi mặt đời sống xã hội. 
II. Khái niệm về kinh tế thị trường. 
 “ Một nền kinh tế mà trong đó các vấn đề cơ bản của nó do thị trường quyết 
định được xem là nền kinh tế thị trường” (Giáo trình: Kinh tế chính trị Mác- Lê nin 
(Tập 2). Cơ chế thị trường được hiểu là cơ chế tự điều tiết nền kinh tế hàng hoá do sự 
tác động của quy luật kinh tế vốn có của nó. Cơ chế đó giải quyết ba vấn đề cơ bản của 
tổ chức kinh tế là: cái gì? như thế nào? cho ai? cơ chế thị trường bao gồm các nhân tố 
cơ bản là cung- cầu và giá cả thị trường. 
III. Việc vận dụng quan điểm trong triết học Mác-Lê nin vào hoạt động 
 Mọi hệ thống kinh tế điều được tổ chức bằng cách này hay cách khác để huy 
động tối đa các nguồn lực của xã hội và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực đó nhằm 
sản xuất ra hàng hoá để thoả mãn nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Chính vì vậy, vấn đề 
cơ bản của hoạt động kinh tế là làm thế nào để áp dụng các nguồn lực và tổ chức sản 
xuất tốt nhất, việc phân phối hàng hoá sản xúât ra phù hợp nhất, đáp ứng tốt nhất nhu 
cầu của xã hội . 
 Theo quy luật trung của tồn tại thì lĩnh vực kinh tế cũng biện chứng đó là: kinh 
tế luôn đòi hỏi các nhà hoạt động kinh tế phải tuân theo nguyên tắc toàn diện phát triển 
và lịch sử cụ thể trong vấn đề sản suất như sản xuất cái gì, sản xuất cho ai và sản xuất 
như thế nào . Tức hoạt động sao cho hiệu quả kinh tế đem lại là lớn nhất. Vậy làm thế 
nào để đáp ứng được yêu cầu đó. 
 Ta biết, khi lý luận của triết học Mác-Lênin chưa ra đời đã có những hoạt động 
kinh tế nhưng do chưa nắm bắt được các quy luật khách quan của thế giới nên các hoạt 
động kinh tế còn mò mẫm và bị các quy luật tự nhiên chi phối dẫn đến năng suất lao 
động đạt được không cao. Từ khi triết học Mác-Lênin ra đời. Các quan điểm đúng đắn 
của nó đã chở thành cơ sử lý luận làm kim chỉ nam cho lĩnh vực hoạt đông kinh tế. 
Các nhà hoạt động kinh tế trên thế giới đã áp dụng quan điểm trong triết học Mác-
Lênin hay chính là phép duy vật biện chứng vào thực tiễn hoạt động của mình. Nhờ có 
quan điểm này,họ đã nắm bắt các quy luật khách quan của giới tự nhiên. Từ đó làm 
chủ các quy luật và biến các quy luật đó từ chỗ chi phối các hoạt động kinh tế đến chỗ 
bị các hoạt động kinh tế chi phối. 
 Lúc này các quy luật kinh tế lại trở thành yếu tố phục vụ con người. Việc vận 
dụng vào tổ chức quản lý kinh tế gồm một số nhuyên lý sau: 
 Một là: trong nền kinh tế không có một sự kiện nào ở trạng thái cô lập tách rời 
với sự kiện khác . 
 Hai là: Các thị trường hàng hoá cụ thể không tồn tại ở trạng thái cô lập tách rời. 
Do đó cần phân loại, đánh giá các mối liên hệ có thể điều chỉnh cho nền kinh tế đi 
đúng hướng. 
 Ba là : Bản thân nền kinh tế cũng không tồn tại trong trạng thái cô lập mà trong 
mối quan hệ quy định lẫn nhau giữa các lĩnh vực kinh tế-chính trị-ngoại giao- khoa 
học công nghệ ..... 
 Vậy mọi sự kiện kinh tế chỉ tồn tại trong biểu hiện với tư cách là nó trong mối 
quan hệ với những sự kiện khác. Như vậy sự hình thành, phát triển kinh tế hàng hoá là 
tất yếu đối với sự phát triển của xã hội. Đến đây ta có thể khẳng định quan điểm trong 
triết học Mác-Lê nin là hoàn toàn đúng đắn và vai trò to lớn đối với lĩnh vực hoạt động 
kinh tế của con người ,đặc biệt vai trò đó đã được phát huy tích cực trong nền kinh tế 
thị trường. 
Chương II 
Việc chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường ở việt nam 
I. chủ trương, chính sách của đảng và nhà nước trong việc chuyển đổi sang nền 
kinh tế thi trường 
1.Một số nét nổi bật của nền kinh tế nước ta trước khi chuyển sang nền 
kinh tế thị trường. 
 Sau năm 1975 do vừa trải qua hai cuộc chiến tranh chống Pháp va chống Mỹ 
nền kinh tế của nưóc ta đã bị tàn phá nặng nềvề cơ sở hạ tầng. Kinh tế của đất nước 
chủ yếu dựa vào nông nghiệp nhưng nông nghiệp lại nghèo nàn lạc hậu .Hình ảnh “con 
trâu đi trước, cái cày đi sau” đặc biệt là phương thức “hợp tác hoá, tập thể hoá” đã tạo 
nên sức ỳ và sự trì trệ lớn.Việc phân phối lao động theo khẩu hiệu “Làm theo năng lực 
hưởng theo nhu cầu”dẫn đến sự ỷ lại của người lao động mà không quan tâm đến năng 
suất lao động. Bên cạnh nền nông nghiệp nghèo nàn,lạc hậu là các nghành nghề hoạt 
động yếu kém,thiếu thốn về cơ sở vật chất,về nền tảng khoa học do đó không thể làm 
tiền đề cho sự phát triển kinh tế, một hạn chế rõ nhất đó là sản phẩm được phân phối 
bằng tem phiếu. 
 Nền kinh tế của đất nước đã như vậy cộng thêm cơ chế quản lý tập trung,quan 
liêu,bao cấp mà đất nước ta còn mất đi sự viện trợ của Liên Xô và các nước XHCN 
cũ,cấm vậnkinh tế,đặc biệt là lệnh cấm vận kinh tế của Mĩ. Chính vì vậy, giai đoạn 
1975-1985 nền kinh tế của nước ta chậm phát triển. Những mâu thẫu nội tại từ nền 
kinh tế nước ta đòi hỏi phải đổi mới kinh tế để thoát khỏi khủng hoảng và thúc đẩy các 
yếu tố hàng hoá phát triển. 
 2-Chính sách đổi mới nền kinh tế của Đảng và nhà nước ta. 
 Tháng 2 năm 1986 Đại hội toàn quốc lần thứ 6 Đảng cộng sản Việt Nam đã tự 
phê phán nghiêm túc và đề ra đổi mới toàn diện xã hội.Đặc biệt là đổi mới về mặt kinh 
tế đó là chuyển sang nền kinh tế thị trường đồng thời cho chúng ta thấy rõ một nhận 
thức.Không thể tách rời các mục tiêu kinh tế xã hội ra khởi các mục tiêu kinh tế của 
bất cứ một chính sách kinh tế xã hội nào ,các yếu tố xã hội được xem như là sức mạnh 
nội sinh.Mà đã là sức mạnh nội sinh thì không nên xem các mục tiêu xã hội chỉ tuỳ 
thuộc vào các thành tựu kinh tế,ngược lại phải thấy rõ mối tương tác biện chứng giữa 
các mục tiêu xã hội và mục tiêu kinh tế.Nói đến mục tiêu xã hội,chính là nói tới con 
người, từng lợi ích của con người và từng cộng đồng xã hội.Con người vừa là nguồn 
lực quan trọng nhất vưa là đối tượng hướng tới hành vi kinh tế. 
 Người ta ngày càng thấy rõ kinh tế học gắn bó mật thiết với xã hội học.Trên ý 
nghĩ đó,Đảng ta có su hướng cho rằng chính sách kinh tế tức là chính sách xã hội trên 
lĩnh vực kinh tế. 
 Đương nhiên, làm được điều đó không dễ.Bởi lẽ nếu trong những quyền của 
con người hướng tới quyền kinh tế là cơ bản nhất,quền chính trị là quyền quyết định 
nhất và quyền xã hội là quyền cao nhất nếu được nhận thức một cách đích thực ,các 
thành phần kinh tế điều suất phát từ thực tế xã hội đang vận hành theo quy luận của 
nó.Cần nhớ lời khuyên của Mác: “một xã hội ngay cả khi đã phát hiện được quy luận 
tự nhiên vận động của nó,cũng không thể nào nhẩy qua các giai đoạn tự nhiên hay 
dùng sắc lệnh để xoá bỏ những giai đoạn đó.Nhưng nó có thể rút ngắn và làm xoa dịu 
bớt cơn đau...” 
 Qua đó Đảng ta đã rút ra một bài học đau đớn của chủ nghĩa duy ý chí “muốn 
đốt cháy dai đoạn,không tính đến tình hình nước ta”.Phải làm gì ngay bây giờ đây ? 
Phải đổi mới tư duy, đổi mới giải pháp chiến lược tình thế và chiến lược lâu dài nhằm 
giải phóng sức sản xuất. 
 Biện chứng của sự vật sinh sản ra biện chứng của tư duy chứ không thể là 
ngược lại _đẽo chân vừa giày.Tự chúng ta phải tự tạo ra sức mạnh cho mình,phải tự 
tháo gỡ những ách tắc trong tư duy.Một lần nữa xin được cầu viện đến Mác “yêu cầu 
từ bỏ tình cảnh của mình cũng là yêu cầu từ bỏ cái tình cảnh đang cần có ảo 
tưởng”.Trên ý nghĩ đó nghị quyết 8 của Đảng chỉ rõ: “Vận dụng cơ chế thị trường đòi 
hỏi phải nâng cao năng lực quản lý vĩ mô của Nhà nước,đồng thời xác lập ctự chủ của 
các đơn vị sản xuất kinh doanh,nhằm phát huy tác động tích cực to lớn đi đôi với ngăn 
chặn hạn chế và khắc phục những mặt tiêu cực của thị trường.Nhà nước quản lýthị 
trường bằng pháp luận,cơ chế,kế hoạnh,các công cụ đòn bẩy kinh tếvà bằng các nguồn 
lực của khu vực kinh tế nhà nước” (*).Tại sao nền kinh tế thị trường lại phải có sự 
quản lý của nhà nước. 
 Chúng ta đã biết, cơ chế hoạt động của nền kinh tế thị trường rất phức tạp bỏi 
nó bị chi phối bởi hàng loạt các quy luận kinh tế đan xen chằng chịt.Cơ chế thị trường 
với những ưu điểm: Kích thích hoạt động của các chủ thể kinh tế và tạo các điều kiện 
thuận lợi cho hoạt động kinh tế .Từ đó làm cho nền kinh tế năng động và huy động 
được các nguồn lực xã hội vào phát triển kinh tế.Sự cạnh tranh trong kinh tế thị trường 
phải áp dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ tiên tiến vào sản xuất để từ đó nâng cao 
năng suất lao động. 
 Lịch sử phát triển của sản xuất đã chứng minh rằng :Cơ chế thị trường là cơ chế 
điêu tiết nền kinh tế hàng hoá đạt hiệu quả cao.Song nó cũng không phải là hoàn hảo 
mà nó vốn có những khuyết tật,đặc biệt là về mặt xã hội. Có thể kể ra một số khuyết 
tật của nền kinh tế thị trường như lạm dụng tài nguyên của xã hội, gây ô nhiễm môi 
trường,đặc biệt là gây ra các tệ nạn xã hội làm tổn hại đến truyền thống đạo đức của 
dân tộc . 
 Đảng và nhà nước ta đã nhận thức rõ điều đó.Trên cơ sở lý luận thực tiễn,bằng 
biện pháp áp dụng quan điểm trong triết học Mác-Lênin,đã xem xét cơ chế thị trường 
một cách tổng thể,nhìn nhận dưới mọi góc độ,đánh giá những ưu điểm,nhược điểm,từ 
những thành tựu đến nhữngthiếu sót trong nền kinh tế thị trường.Đặc biệt Đảng vàNhà 
nước ta đã đặt nền KT thị trường vào hoàn cảnh của Việt Nam nhận thức so sánh giữa 
cái được và cái mất,nắm vững bản chất của kinh tế thị trường với đầy đủ các yếu tố và 
thuộc tính của nó. Do vậy,trong quan điểm của Đảng ta thực hiện xây dựng chủ nghĩa 
xã hội với mục tiêu: “Dân giầu-Nước mạnh-Xã hội công bằng-Văn minh” 
 Cơ chế thị trường theo định hướng định hưóng xã hội chủ nghĩa hay cơ chế thị 
trường của chủ nghĩa xã hội có những đặc trưng sau 
 Trước hết, Trong kinh tế thị trường dưới CNXH sở hữuquốc doanh và tập thể 
phải dữ vai trò chủ thể (định lượng)và chủ đạo(định tính).Đặc trưng này đã phân biệt 
kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa với kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. 
 Mặt khác,phải khuyến khích kinh tế cá thể,tiểu chủ và tư nhân trong các nghành 
nghề.Nhà nước chỉ can thiệp khi có những biểu hiện tiêu cực.Chính vì vậy mà kinh tế 
thị trường ở nước ta phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản. 
 Để áp dụng vào thực hiện nền kinh tế thị trường của CNXH Đảng và nhà nước ta 
đã đề ra một số biện pháp sau: đảm bảo ổn định chính trị xã hội cần thiết lập hệ thống 
pháp luật đây là nhiệm vụ cơ bản và lâu dài.Bởi vì xã hội ổn định về thể chế chính trị 
là nền tảng để phát triển kinh tế, mà xã hôi muốn đảm bảo công bằng thì phải có sự 
quản lý của nhà nước bằng hệ thống pháp luật khiến cho mọi người yên tâm lao động 
và hoạt động kinh tế . 
II- Nền kinh tế thị trường dưới sự quản lý của nhà nước Việt Nam 
 * Những mục tiêu, thành tựu -hạn chế và biện pháp khắc phục 
 Nhờ chuyển sang nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa 
dưới sự lãnh đạo của Đảng trong hơn 10 năm thực hiện đổi mới nền kinh tế nước ta đã 
đạt được những thành tựu to lởntong tất cả các nghành, các thành phần kinh tế. 
 Về nông nghiệp:Từ một nền nông nghiệp nghèo nàn,lạc hậu hiện nay nông 
nghiệp nước ta có nhiều đổi mới. Sự nghiệp công nghiệp hoá -hiện đại hoá đưa máy 
móc vào sản xuất nông nghiệp đã giải phóng dần dần sức lao động của người dân.Việc 
áp dụng khoa học kỹ thuật,đưa phân bón, thuốc trừ sâu, các giống lúa mới, kỹ thuật 
canh tác mới vào sản xuất đã nâng cao năng suất lao động. Sản lượng nông nghiệp 
không những đáp ứng nhu cầu của người dân mà còn dư thừa để xuất khẩu.Thành tựu 
to lơn đó phải kể đến là nước ta đứng thứ 3 trên thế giới về xuất khẩu gạo. 
 Về công nghiệp: Từ một nền công nghiệp nhỏ bé, hiện nay công nghiệp đã 
đóng vai trò to lớn trong nền kinh tế của đất nước. Nhiều nhà máy lớn với thiết bị máy 
móc hiện đại được xây dựng và phát triển mạnh.Nếu như trước đây chỉ có nghành 
công nghiệp khai khoáng, đóng tầu, dệt may... thì nay đã phát triển thêm các nghành 
công nghiệp mới như các nghành; chế tạo máy, chế biến thực phẩm,công nghiệp chế 
biến hàng tiêu dùng, công nghiệp điện tử... đặc biệt là nhà máy chế biến dầu thô ở 
Dung Quất - Quảng Ngãi, đây là nhà máy lọc dầu vào loại lớn nhất ở khu vực Đông 
Nam á. 
 Ngành du lịch và dịch vụ trong những năm gần đây đem lại phát triển thu nhập 
lớn cho nền kinh tế nước ta. Các khu du lịch nổi tiếng, di tích lịch sử được bảo tồn, tôn 
tạo hàng năm thu hút lượng du khách rất lớn cả trong nước và trên quốc tế. 
 Ngành giao thông vận tải đáp ứng khá đầy đủ nhu cầu của nền kinh tế. Hệ 
thống cầu đường được nâng cấp và sửa chữa nhiều. Xây dựng nhiều tuyến đường và 
cầu phà, đảm bảo lưu thông được nhanh chóng ,phù hợp với tốc độ vận động của kinh 
tế thị trường, không những phát triển giao thông đường bộ mà cả giao thông đường 
thuỷ, đường hàng không cũng phát triển đáng kể . 
 Trong thương nghiệp: những năm gần đây còn mở rộng các quan hệ kinh tế. 
Đặc biệt là các nước trong khu vực Đông Nam á .Luật đầu tư nước ngoài với những 
điểm tạo điều kiện cho phía đầu tư đã ngày càng thu được những hợp đồng kinh tế 
quan trọng. Thật đáng mừng với con số 1644 dự án đầu tư được cấp giấy phép với 
tổng số vốn là 21,8 tỷ USD tính từ năm 1996-1998. 
 Bên cạnh việc chỉ đạo đổi mới và phát triển kinh tế Đảng và nhà nước ta cũng 
không quên tính khách quan, tính duy vật của kinh tế. Vì vậy Đảng luôn đặt nền kinh 
tế vào trung tâm và so sánh với các hoạt động khác.Để trong sự tồn tại phát triển của 
xã hội có sự đồng bộ giữa các nghành, các lĩnh vực đảm bảo sự phát triển vững vàng 
,an toàn và hiệu quả. 
 Ta đã biết, công bằng xã hội là một đặc trưng cơ bản của xã hội mới, là ước mơ 
khát vọng của nhân dân, là động lực thúc đẩy mọi người vươn lên trong cuộc sống. 
Muốn như vậy, các nhà lãnh đạo của nước ta phải luôn vạch ra đường lối chỉ đạo cho 
các hoạt động diễn ra theo đúng quy luật. Một số giải pháp mà nhà nước ta đã thực 
hiện là: bên cạnh việc phát triển KTTT là chính sách đẩy mạnh KHKT, khuyến khích 
tài năng sáng chế, phát minh bảo vệ môi trường, chống buôn lậu và làm hàng giả. Xây 
dựng hệ thống pháp luật đảm bảo quyền bình đẳng cho các doanh nghiệp, mà pháp 
luật là một bộ phận của kiến trúc thượng tầng, pháp luật nói chung và pháp luật hành 
chính nói riêng có mối quan hệ biện chứng với kinh tế. Đồng thời , nền kinh tế thị 
trường đã quyết định sự hiện diện của pháp luật hành chính với những quy định mới, 
quyết định toàn bộ nội dung và tính chất cũng như cơ chế điều chỉnh của pháp luật 
hành chính đã tạo ra hành lang pháp lý mới đảm bảo tính quyền lực nhà nước đồng 
thời đảm bảo nguyên tắc tự do, dân chủ. Vai trò của pháp luật hành chính đối với nền 
kinhtế thị trường thể hiện ở các mặt sau: Về cơ cấu sở hữu;cơ chế kinh tế; Về xác định 
địa vị pháp lý hành chính của cơ quan nhà nước trong nền kinh tế thị trường; Về cơ 
chế giải quyết khiếu lại tố cáo của công dân. Như vậy, để quản lý xã hội bằng pháp 
luật nhất là trong bối cảnh có sự chuyển đổi kinh tế xã hội, đòi hỏi Nhà nước phải 
thường xuyên củng cố, hoàn thiện cơ chế điều chỉnh của pháp luật. 
 Quá trình cải cách kinh tế không chỉ thành công trong việc thúc đẩy kinh tế mà 
còn mang lại lợi ích thiết thực cho các tầng lớp dân cư Việt Nam. Các mặt xã hội trong 
vài năm gần đây được nâng cao và cải thiện đặc biệt việc giáo dục đã đạt đưọc những 
thành tựu đáng kể trong giai đoận phát triển. Một số kết quả dưới đây sẽ cho chúng ta 
thấy rõ: như năm 1989 tỷ lệ ghi danh sách của cấp 1 là 97% thì đến năm 1995tỷ lệ này 
là 115%, tỷlệ ghi danh sách cấp 2 của năm1989 là 46,2%, đến năm 1995 tăng 
lên54,8%, tương ứng ở cấp 3 tỷ lệ này tăng 16,4% năm 1989, tăng 18,9%năm 1995. 
Số lượng trung học, dậy nghề và đại học cũng tăng đáng kể. Đầu tư ngân sách cho giáo 
dục đào tạo tăng đáng kể. Nếu năm 1990 đầu tư cho giáo dục chỉ chiếm 8,3% tổng chi 
ngân sách và 1,83%GDP thì đến năm1994 chiếm tới 10,44% tổng chi ngân sách và 
2,7% GDP 
 Dù có những thành công nêu trên,song sự nghiệp giáo dục và đào tạo ỏ Việt 
Nam cũng đang đứng trước nhiều thách thức lớn với những nhiệm vụ nặng nề trước 
các yêu cầu mới về phát triển kinh tế. Những cản ngại và thách thức trong giáo dục và 
đào tạo ở VN bao gồm:hiến pháp và các chính sách của VN đều khuyến khích mọi 
công dân đều có bình đẳng và ngang nhau về cơ hội học hành nhưng trên thực tế vẫn 
còn sự bất bình đẳng về cơ hội học hành giữa nam và nữ, giữa thành thị và nông thôn, 
giữa giàu và nghèo; chất lượng nguồn lực lại chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển; 
chất lượng đội ngũ giáo viên các cấp vẫn còn thấp chưa đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo 
dục; đầu tư về giáo dục vẫn còn hạn chế và quản lý giáo dục-đào tạo còn những bất 
cập trong phân cấp quản lý các nguồn tài chính cho giáo dục- đào tạo. 
 Không những phát triền kinh tế,giáo dục, hệ thống pháp luật .......mà cần phải 
coi trọng đến hệ thống quốc phòng. Trong điều kiện địa hình dài hẹp dễ bị chia cắt như 
nước ta ,nếu sự phát triển của kinh tế chỉ tập trung vào một số nghành, địa bàn thuận 
lợi mà nhà nước thiếu sự định hướng phát triển bằng một chiến lược, kế hoạnh, quy 
hoạnh tổng thể sẽ tạo ra sự phát triển thiếu cân đối giữa các nghành, các vùng. Từ đó 
thế trận bảo đảm kinh tế cho quốc phòng không được bố chí hợp lý để tạo ra lực cộng 
hưởng giữa các thành phần kinh tế. Mặc dù đang là nhà nước độc lập, tự do nhưng nhà 
nước vẫn phải củng cố quốc phòng toàn dân. Cảnh giác với mọi thế lực thù địch luôn 
tìm cách chống phá cách mạng và lật đổ chủ nghĩa xã hội ở VN không ngừng tuyên 
truyền giáo dục cách mạng cho nhân dân, xây dựng lòng tin cho nhân dân vào sự lãnh 
đạo sáng suốt của Đảng và sự quản lý có hiệu lực của nhà nước. Như vậy tính chất bảo 
đảm quốc phòng trong nền kinh tế thị trường cũng chở nên phức tạp, đòi hỏi phải có 
sự kết hợp của nhiều lực lượng từ Trung ương đến cơ sở, thông qua một cơ chế đảm 
bảo đồng bộ, hiệu lực và hiệu quả. 
 Chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước không chỉ là 
hoạt động kinh tế bó hẹp trong nước mà còn phải tham gia vào các quan hệ kinh tế 
quốc tế. Muốn làm được điều đó ta phải xem xét, đánh giá một cách kỹ lưỡng, tìm ra 
mối quan hệ vốn có của nó đồng thời có sự phân loại, đánh giá vai trò cuả từng mối 
quan hệ để thấy rõ các thuộc tính của nó (ví dụ: xuất khẩu, nhập khẩu, vay vốn nước 
ngoài.......) 
 Những thành tựu kể trên là kết quả to lớn trong những năm chuyển sang nền 
kinh tế thị trường ở nước ta, chúng ta luôn tự hào về điều này song vẫn còn là quá nhỏ 
bé so với sự phát triển của thế giới. Từ đó đòi hỏi toàn Đảng và toàn dân ta phải tiếp 
tục phát huy trong thời gian tới. 
 Việc chuyển sang nền kinh tế thị trường phải có một nhà nước pháp quyền 
mạnh, nhưng thể chế chính trị còn chưa hoàn hảo, chưa thực hiện công bằngXH. Nạn 
tham nhũng,lợi dụng chức quyền làm sói mòn niềm tin của nhân dân vào Đảng và nhà 
nước. Nạn thất nghiệp làm cho nhiều người không có việc làm dẫn đến nẩy sinh các tệ 
nạn xã hội ..... 
 Vì vậy Đảng ta cần vận dụng quan điểm, lý luận của triết học Mác-Lênin để 
khắc phục những hạn chế nói trên. 
Hiện nay Đảng và nhà nước ta đã đề ra hàng loạt các biện pháp thực hiện nhằm định 
hướng cho nền kinh tế thị trường đạt được kết quả cao nhất mà vẫn đảm bảo công 
bằng xã hội như: xã hội định rõ nội dung-mục tiêu và bước đi của quá trình chuyển 
sang nền kinh tế thị trường vẫn dữ đúng chủ nghĩa xã hội .Phát huy đầy đủ vai trò của 
các đòn bẩy kinh tế .Nhanh chóng giải quyết vấn đề việc làm trong xã hội. Đẩy lùi các 
tệ nạn, thực hiện công bằng hoạt động và phát triển. 
 Ngày nay, KTTT chịu sự tác động tích cực của nhà nước, do Đảng đứng đầu. 
Nhận thức rõ điều đó Đảng và nhà nước luôn từng bước xem xét, đánh giá những kết 
quả đạt được. Đồng thời rút ra kinh nghiệm, phương hướng và mục tiêu phát triển sau 
này. Để giải quyết những vấn đề đó quản lý kinh tế cần suất phát từ các quan điểm 
sau: 
 Cần phát triển đồng bộ các thành phần kinh tế, tuân thủ theo nguyên tắc tự do 
giá cả bên cạnh luôn coi trọng thị trừơng nông thôn và lấy hoạt động xuất nhập khẩu 
làm đòn bẩy . Khuyến khích phát triển nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, áp dụng 
nguyên lý lợi thế trong quan hệ trao đổi quốc tế. Tiếp tục đổi với sự quản lý của nhà 
nước bằng hệ thống pháp luật. Đặc biệt chú trọng mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế thu 
hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Hướng tới mục tiêu xã hội: “dân giàu – nước 
mạnh -xã hội công bằng văn minh” 
 Nói tóm lại trong thời gian tới Đảng nhà nước ta phải hoạt hoạt động sao cho 
đạt hiêụ quả cao nhất trong mọi mặt của đời sống xã hội ./. 
C. phần kết luận 
I- Tóm lược lại phần nội dung 
 Từ những vấn đề đã nêu ở trên ta có thể khẳng định : 
 Việc vận dụng quan điểm trong triết học Mác- Lênin vào sự chuyển đổi sang 
nền kinh tế thị trường ở nước ta là một quyết định sáng suốt của Đảng và Nhà nước. 
Cơ sở lý luận là một chân lý được chứng minh trong suốt quá trình phát triển của xã 
hội Bên cạnh đó khi áp dụng vào Việt Nam lại được lãnh đạo Đảng xem xét, đánh giá 
toàn diện, khách quan. Đặt điều kiện hoàn cảnh của đất nước từ đó có chính sách đổi 
mới và phát triển phù hợp . Hơn 10 năm qua lĩnh vực kinh tế của đất nước đã đạt 
những kết quả và thành tựu to lớn, kinh tế tăng trưởng nhanh, xã hội ổn định và vững 
bước đi lên. Đời sống nhân dân được cải thiệt đáng kể . 
 Tuy nhiên trong lòng bản chất của nền kinh tế thị trường được ví như con dao 
hai lưỡi, nó cũng có những khuyết tận riêng, những khuyết tật đó cũng được biểu hiện 
trong nền kinh tế ở Việt Nam. Nhưng chính sách của Đảng luôn luôn được đề ra để 
khắc phục những hạn chế một cách tốt nhất. Đồng thời, phương hướng đổi mới và phát 
triển cũng được đặt ra tạo điều kiện cho sự phát triển ổn định nền kinh tế của đất nước 
trong tương lai . 
 Trên đây một số ý kiến phân tích quá trình chuyển đổi sanh nền kinh tế thị 
trường ở Việt Nam mà em đã tiếp thu được trong quá trình học tập và tham khảo tài 
liệu. 
II- ý kiến của bản thân 
 Qua thời gian học tập ở trường em đã rút ra được nhiều bài học bổ ích và thực 
sự có thêm nhiều hiểu biết. Trước đây khi còn học ở phổ thông em hiểu rất mơ hồ về 
nền kinh tế thị trường ở nước ta. Nhưng bây giờ em đã hiểu rõ hơn về nền kinh tế thị 
trường những ưu điểm và nhược điểm của nó. Cũng nhờ học quan điểm trong triết học 
Mác- Lênin em có thêm vững vàng trong việc đánh giá, nhận xét các sự việc trong 
cuộc sống . 
 Qua đây em cũng hiểu được vai trò lãnh đạo của Đảng và việc quản lý xã hội 
của nhà nước. Đảng là ánh thái dương chỉ đường cho mọi hoạt động của nhà nước, 
Nhà nước bước theo con đường của Đảng vạch ra, đưa nước ta hội nhập vào xu thế 
phát triển chung trên thế giới . 
 Trong giai đoạn hiện nay, đất nước ta đang đẩy mạnh quá trình công nghiệp 
hoá- hiện đại hoá vơí chiến lược hướng ra xuất khẩu. Nhưng hiện nay đất nước ta vẫn 
còn nhiều khó khăn mà khó khăn lớn nhất là tiềm lực kinh tế còn non yếu. Chắc chắn 
rằng trong tương lai Đảng và Nhà nước ta sẽ có những chính sách tốt nhất để khắc 
phục các hạn chế. 
 Bằng trình độ hiểu biết của em về tình hình kinh tế - chính trị -xã hội của nước 
ta. Em xin đưa ra một ý kiến nhỏ của riêng mình. Đó là, em mong muốn rằng Đảng và 
nhà nước ta sẽ quan tâm hơn nữa đến thế hệ trẻ nhất là học viên chúng em. 
 Theo em nghĩ thế hệ trẻ luôn là lực lượng nòng cốt cho đất nước sau này. Vận 
mệnh của đất nước trong tương lai chịu sự chi phối không nhỏ của thế hệ trẻ. Nếu hiện 
nay thế hệ này được giáo dục - đào tạo tốt sẽ là tiền đề cho đất nước phát triển ổn định. 
Là một sinh viên được học tập và rèn luyện tại trường Cao đẳng VHNT quân đội. Em 
mong sẽ nhận được sự quan tâm hơn nữa của Đảng và Nhà nước để chúng em có được 
một môi trường học tập và rèn luyện tốt hơn, mong đóng góp một phần sức lực nhỏ bé 
của mình vào sự nghiệp phát triển chung của Đất nước . 
Mục lục 
A. Phần mở đầu .................................................................................................... 2 
B. phần nội dung ................................................................................................... 3 
chương I: Cơ sở lý luận về chuyển đổi về nền kinh tế thị trường ........................... 3 
I. Quan điểm toàn diện trong triết học Mác - Lê nin ............................................. 3 
 II. Khái niệm về kinh tế thị trường. ................................................................ 4 
III. Việc vận dụng quan điểm trong triết học Mác-Lê nin vào hoạt động .............. 4 
chương II: Việc chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường ở việt nam ....................... 5 
I. Chủ trương, chính sách của đảng và nhà nước trong việc chuyển đổi sang nền kinh 
tế thi trường ......................................................................................................... 5 
1.Một số nét nổi bật của nền kinh tế nước ta trước khi chuyển sang nền kinh tế thị 
trường. .............................................................................................................. 5 
2-Chính sách đổi mới nền kinh tế của Đảng và nhà nước ta. ............................. 6 
II- Nền kinh tế thị trường dưới sự quản lý của nhà nước Việt Nam ...................... 8 
* Những mục tiêu, thành tựu -hạn chế và biện pháp khắc phục ......................... 8 
C. phần kết luận ...................................................................................................14 
I- Tóm lược lại phần nội dung .............................................................................14 
II- ý kiến của bản thân ........................................................................................14 
tài liệu tham khảo 
1. C. mác –Ph.Anghen. Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 1993. 
2. Tạp chí Triết học số: 3(91) Tháng 6 năm 1996 ,1(101) tháng 2 năm 1998. 
3. Văn kiện Đại hội đậi biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội 
1996, tr 97. 
4. Tạp chí phát triển kinh tế: Số 96 năm 1998. 
 Tiến sĩ. Vũ Anh Tuấn bài: “Kinh tế nhiều thành phần trong thời kỳ đổi mới ở nước 
ta” . 
5. Tạp chí luật học: Số 72năm 1996 . 
 Giảng viên trường ĐH Luật Hà Nội -“Vai trò của pháp luật hành chính trong nền 
KTTT ở Việt Nam” . 
6. Tạp chí phát triển kinh tế: Số 86 năm 1997 
 PGS.PTS Nguyễn Thị Cành: “ Vấn đề giáo dục và đào tạo trong nền kinh tế chuyển 
đổi Việt Nam.” 
7. Tạp chí công nghiệp số 5 năm 1997 
 Trung tá Ngô Minh Hoàng(Cử nhân kinh tế): “ Vấn đề kết hợp kinh tế với quốc 
phòng trong nền kinh tế thị trường.” 
8. Tạp chí cộng sản số 3 năm 1993 
9. Tạp chí thị trường tài chính tiền tệ 6/1998 
 GSTS. Ngô Đình Giao: “ Về quá trình phát triển nền KTTT theo định hướng 
XHCN.”