Tiểu luận Giải pháp tăng lợi nhuận tại Công ty Cơ khí Hà Nội

TIỂU LUẬN: 
Giải pháp tăng lợi nhuận tại 
Công ty Cơ Khí Hà Nội 
Lời mở đầu 
Từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý vĩ mô của nhà nước 
theo định hướng xã hội chủ nghĩa thì nền kinh tế nước ta mới thực sự khởi sắc. Sự 
tồn tại đồng thời của các thành phần kinh tế tạo ra sự cạnh tranh mạnh mẽ trong 
nền kinh tế. Chính vì vậy, các đơn vị sản xuất kinh doanh muốn tồn tại và phát 
triển được thì cần phải có sự độc lập tự chủ trong mọi hoạt động sản xuất kinh 
doanh và đặc biệt là sản xuất kinh doanh phải mang lại hiệu quả tức là đem lại lợi 
nhuận. Kinh doanh nhằm tìm kiếm lợi nhuận và lợi nhuận ngày càng cao là mục 
đích của tất cả các đơn vị sản xuất trong nền kinh tế thị trường. Đối với các đơn vị 
sản xuất, lợi nhuận chính là đòn bẩy kinh tế có hiệu quả nhất, kích thích mạng mẽ 
đến mọi mặt của hoạt động sản xuất kinh doanh. Vì vậy yêu cầu đặt ra cho các đơn 
vị này là phải đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh phải thu được lợi nhuận 
cao. 
Để giải quyết vấn đề quan trọng này, qua quá trình học tập tại trường đại 
học Kinh Tế Quốc Dân và thời gian thực tập tốt nghiệp tại Công ty Cơ Khí Hà Nội, 
được sự chỉ đạo giúp đỡ tận tình của Cô giáo TS Phan Thu Hà và các thầy cô giáo 
trong bộ môn, các cán bộ lãnh đạo của Công ty và đặc biệt là các cô chú, các anh 
chị trong phòng tài chính kế toán, em đã dần dần tiếp cận thực tiễn. Em nhận thấy 
hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty đạt hiệu quả chưa cao, vẫn còn một số 
tồn tại. Nếu giải quyết tốt một số tồn tại này thì chắc chắn hiệu quả sản xuất kinh 
doanh của Công ty sẽ được nâng cao. 
Xuất phát từ lý do trên, em xin chọn đề tài: Giải pháp tăng lợi nhuận tại 
Công ty Cơ Khí Hà Nội cho chuyên đề tốt nghiệp của mình. 
Nội dung của chuyên đề bao gồm 3 phần: 
Chương I: Lợi nhuận và sự cần thiết phải phấn đấu tăng lợi nhuận của 
doanh nghiệp trong điều kiện sản xuất kinh doanh hiện nay. 
Chương II: Thực trạng về lợi nhuận và các biện pháp phấn đấu tăng lợi 
nhuận tại Công ty Cơ Khí Hà Nội ( 2001-2002) 
Chương III: Một số giải pháp tăng lợi nhuận tại Công ty Cơ Khí Hà Nội 
trong thời gian tới. 
. 
Chương I 
Lợi nhuận và các biện pháp tăng lợi nhuận 
của doanh nghiệp trong điều kiện sản xuất 
 kinh doanh hiện nay 
 I. Lợi nhuận của doanh nghiệp. 
Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế được thành lập nhằm mục đích chủ yếu là 
thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh trên các lĩnh vực sản xuất hoặc dịch vụ 
với mục đích chủ yếu là tìm kiếm lợi nhuận. 
Khi chuyển sang nền kinh tế thị trường, nhà nước giao quyền tự chủ cho các 
doanh nghiệp và phải chịu trách nhiệm bề mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của 
mình theo kiểm lời ăn lỗ chịu. Cơ chế này buộc các doanh nghiệp phải làm ăn có 
lãi để tồn tại và phát triển. Do vậy, lợi nhuận trong nền kinh tế thị trường là một 
mục tiêu hàng đầu, là động lực thúc đẩy mọi hoạt động sản xuất kinh doanh và là 
điều kiện sống còn của mỗi doanh nghiệp. 
 1. Sự hình thành của lợi nhuận doanh nghiệp. 
Một doanh nghiệp nói chung tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh bắt 
đầu quá trình dùng tiền mua sắm nguyên vật liệu, nhiên liệu và những vật tư cần 
thiết khác để sản xuất tạo ra sản phẩm và sau đó đem tiêu thụ trên thị trường. Qua 
đó có thể khái quát bằng sơ đồ sau: 
T - HSXH’-T’ = T + t ( lợi nhuận chính là t) 
Kết thúc mỗi chu kỳ sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp thu được những 
khoản tiền nhất định gọi là doanh thu. Doanh thu đó sau khi đã trừ đi các khoản 
giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, thuế gián thu, thuế TTĐB. Còn lại là doanh 
thu thuần. Lợi nhuận của doanh nghiệp là khoản chênh lệch giữa doanh thu thuần 
và chi phí mà doanh nghiệp đã bỏ ra trong quá trình sản xuất - kinh doanh để đạt 
được doanh thu đó. 
 2. Nội dung của lợi nhuận: 
Trong nền kinh tế thị trường, các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh 
nghiệp thường rất phong phú đa dạng. Để hạn chế và phân bố rủi ro, doanh nghiệp 
tiến hành nhiều hoạt động sản xuất kinh doanh, một doanh nghiệp thường mở rộng 
hoạt động của mình không chỉ bao gồm hoạt động sản xuất kinh doanh chính. Do 
vậy, lợi nhuận của doanh nghiệp không đơn thuần bao gồm lợi nhuận từ hoạt động 
sản xuất kinh doanh mà còn bao gồm lợi nhuận từ các hoạt động khác. 
Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường thường bao 
gồm: 
- Hoạt động sản xuất kinh doanh: là hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản 
phẩm, hàng hóa, dịch vụ của các ngành sản xuất kinh doanh chính và sản 
xuất kinh doanh phụ. 
- Hoạt động tài chính: là hoạt động đầu tư tài chính ngắn hạn, dài hạn với 
mục đích kiếm lời như góp vốn liên doanh, đầu tư chứng khoán, cho 
thuê tài sản, kinh doanh bất động sản, mua bán ngoại tệ, cho vay vốn 
- Hoạt động bất thường: là hoạt động diễn ra không thường xuyên, không 
dự tính trước hoặc có dự tính nhưng ít có khả năng thực hiện như giải 
quyết các vấn đề tranh chấp về vi phạm hợp đồng kinh tế, thanh lý 
nhượng bán tài sản cố định, xử lý tài sản thừa, thiếu chưa rõ nguyên 
nhân 
Trên cơ sở ba hoạt động chính này, lợi nhuận của doanh nghiệp thường 
được cấu thành từ ba bộ phận sau: 
- Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh. 
- Lợi nhuận từ hoạt động tài chính. 
- Lợi nhuận từ hoạt động bất thường. 
Về nguyên tắc, khi phân tích lợi nhuận doanh nghiệp, cần phải phân tích tất 
cả các bộ phận cấu thành nên tổng lợi nhuận. Tuy nhiên hoạt động sản xuất kinh 
doanh đóng vai trò chủ đạo và lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh là bộ 
phận cơ bản trong tổng lợi nhuận, vì vậy mà khi tiến hành phân tích lợi nhuận 
doanh nghiệp chủ yếu tập trung vào bộ phận lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh 
doanh. Thực tế là tỷ trọng của mỗi bộ phân lợi nhuận trong tổng số lợi nhuận có sự 
khác nhau giữa các doanh nghiệp do các lĩnh vực kinh doanh khác nhau cũng như 
môi trường kinh tế khác nhau. 
2.1 Phương pháp xác định lợi nhuận doanh nghiệp: 
2.1.1 Xác định lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh 
Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh: là lợi nhuận thu được do tiêu 
thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ của các ngành sản xuất kinh doanh chính và sản 
xuất kinh doanh phụ trong doanh nghiệp. 
Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh được xác định như sau: 
LN = QiPi – ( QiZi + Qi*Cpi + QiTi) 
Trong đó 
- LN: Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh. 
- Qi, Pi, Zi, CPi, Ti: lần lượt là khối lượng sản phẩm hàng hoá tiêu thụ, giá 
bán đơn vị , giá vốn hàng bán, chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bán hàng, 
thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế GTGT của sản phẩm thứ i. 
Như vậy, bộ phận lợi nhuận này được xác định là chênh lệch giữa doanh thu 
bán hàng thuần với tổng chi phí tương ứng với số sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã 
tiêu thụ. 
*Xác định doanh thu thuần 
Lợi nhuận 
doanh 
nghiệp 
= 
Lợi nhuận 
sản xuất 
 kinh 
doanh 
+ 
Lợi 
nhuận 
hoạt 
động tài 
+ 
Lợi 
nhuận 
hoạt 
động 
Lợi nhuận 
hoạt động 
sản xuất 
kinh doanh 
= Doanh 
thu 
thuần 
Chi phí 
 hoạt động sản 
xuất kinh 
doanh 
_ 
Doanh 
thu 
= Doanh 
thu bán 
_ Các khoản 
giảm trừ 
= Doanh 
thu bán 
_ Giảm 
giá 
hàng 
Doanh 
thu hàng 
bán bị 
trả lại 
Thuế 
 GTGT, 
TTĐB, XK 
phải nộp 
_ _ 
Trong đó : 
(1) Doanh thu thuần: Là chênh lệch giữa tổng doanh thu và các khoản giảm 
trừ doanh thu. 
(2) Doanh thu bán hàng : Là tổng giá trị được thực hiện do việc bán sản phẩm 
hàng hoá, dịch vụ cho khách hàng. Thời điểm để xác định doanh thu bán hàng là từ 
khi được người mua chấp nhận thanh toán, không phụ thuộc vào việc tiền đã được 
thanh toán hay chưa. 
(3) Các khoản giảm trừ doanh thu: 
+ Giảm giá hàng bán là số tiền giảm trừ cho khách hàng ngoài hoá đơn hay hợp 
đồng cung cấp dịch vụ do các nguyên nhân đặc biệt như hàng kém phẩm chất, 
không đúng quy cách, giao hàng không đúng thời gian như trong hợp đồng và 
còn bao gồm khoản thưởng cho những khách hàng trong một khoảng thời gian 
nhất định đã tiến hành mua một khối lượng hàng hoá lớn hoặc giảm trừ cho 
những khách hàng mua một khối lượng lớn hàng hoá trong một đợt. 
+ Doanh thu bán hàng bị trả lại: là doanh thu số hàng đã được coi là tiêu thụ ( 
đã chuyển quyền sở hữu, đã thu tiền hay được người mua chấp nhận thanh 
toán) nhưng bị người mua từ chối trả lại do người bán không tôn trọng hợp 
đồng kinh tế đã kí kết. 
+ Các khoản thuế phải nộp, như VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập 
khẩu. 
*Xác định chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh: 
Chi phí tương ứng với lượng sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ cung cấp cho khách 
hàng trong một kì (tương ứng với kì tính doanh thu) được xác định bằng công thức: 
(1) Giá vốn hàng bán được xác định như sau: 
+ Đối với doanh nghiệp sản xuất: 
Chi phí 
hoạt động 
sản xuất 
= Gía 
vốn 
hàng 
+ 
Chi phí QLDN 
phân bổ cho 
lượng hàng 
tiêu thụ 
+ 
Chi phí bán 
hàng phân bổ 
cho lượng hàng 
tiêu thụ trong 
Gía 
vốn 
= Gía 
thành 
+ Chênh lệch 
thành phẩm 
 + Đối với doanh nghiệp thương mại: 
(1)Giá vốn hàng bán bao gồm ba yếu tố chi phí: chi phí nguyên vật liệu trực 
tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung. 
(2) Chi phí bán hàng : là những khoản chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra có liên 
quan đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ trong kỳ như chi phí nhân 
viên bán hàng, chi phí dụng cụ bán hàng, chi phí quản cáo... 
(3) Chi phí quản lý doanh nghiệp là những khoản chi phí phát sinh có liên 
quan chung đến toàn bộ hoạt động của cả doanh nghiệp mà không tách riêng ra 
được cho bất kỳ hoạt động nào như chi phí quản lý kinh doanh, quản lý hành chính 
và chi phí chung khác. 
Như vậy, để xác định lợi nhuận hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh 
nghiệp, cần phải căn cứ vào toàn bộ số liệu kế toán của kỳ sản xuất. Mặc dù những 
khái niệm và công thức trên rất đơn giản nhưng trong thực tiễn để đảm bảo cho 
việc tính toán chính xác thì lại rất phức tạp. 
2.1.2 Xác định lợi nhuận từ hoạt động tài chính. 
Lợi nhuận từ hoạt động tài chính: là lợi nhuận thu được từ hoạt động tài 
chính như lợi nhuận do tham gia góp vốn liên doanh, do hoạt động đầu tư, mua bán 
chứng khoán ngắn hạn, dài hạn, cho thuê tài sản, cho vay vốn, mua bán ngoại tệ. 
Lợi nhuận từ hoạt động tài chính được xác đinh là chêng lệch giữa thu nhập 
hoạt động tài chính và chi phí hoạt động tài chính: 
Trong đó: 
Chênh lệch 
thành phẩm 
= Thành phẩm 
tồn kho đầu 
kỳ 
_ Thành phẩm 
 tồn kho 
Gía vốn 
hàng bán 
= Gía vốn hàng 
mua 
+ Chênh lệch hàng hoá 
tồn kho 
Chênh lệch 
hàng hoá tồn 
kho 
= Hàng hoá tồn 
kho đầu kỳ 
_ Hàng hoá 
tồn kho 
= Lợi nhuận 
hoạt động tài 
chính 
Thu nhập 
hoạt động tài 
chính 
_ Chi phí 
 hoạt động tài 
chính 
(1) Thu nhập hoạt động tài chính: là những khoản thu do hoạt động đầu tư 
tài chính ngắn hạn, dài hạn với mục đích kiếm lời như góp vốn liên doanh, đầu tư 
chứng khoán, cho thuê tài sản, kinh doanh bất động sản, mua bán ngoại tệ, cho vay 
vốn. 
(2) Chi phí hoạt động tài chính: Là những chi phí do hoạt động đầu tư tài 
chính ngắn hạn, dài hạn như những khoản chi cho góp vốn liên doanh, đầu tư 
chứng khoán, chi trả lại vây, chiết khấu bán hàng, chênh lệch tỷ giá hối đoái trong 
quá trình thanh toán công nợ. 
2.1.3 Xác định lợi nhuận từ hoạt động bất thường 
Lợi nhuận từ hoạt động bất thường : là lợi nhuận thu được từ các hoạt động 
xảy ra ngoài dự kiến của doanh nghiệp như lợi nhuận từ thanh lý, nhượng bán tài 
sản cố định, từ các khoản nợ khó đòi đã xoá sổ nay thu được, từ việc giải quyết các 
vấn đề tranh chấp về vi phạm hợp đồng kinh tế, xử lý tài sản thừa, thiếu chưa rõ 
nguyên nhân... 
Lợi nhuận từ hoạt động bất thường được xác định là chênh lệch giữa thu 
nhập từ hoạt động bất thường và chi phí hoạt động bất thường. 
Trong đó: 
(1) Thu nhập từ hoạt động bất thường: là những khoản thu mà doanh nghiệp 
không dự tính trước hoặc những khoản thu không xảy ra một cách thường xuyên 
như thu tiền phạt do vi phạm hợp đồng, thu các khoản nợ khó đòi, thu về thanh lý 
nhượng bán tài sản cố định.... 
(2) Chi phí hoạt động bất thường: là những khoản chi do các nghiệp vụ 
riêng biệt với các hoạt động thông thường của doanh nghiệp như chi phạt thuế, truy 
nộp thuế, phạt tiền do vi phạm hợp đồng, chi thanh lý nhượng bán tài sản cố định, 
chi cho xử lý tài sản thừa thiếu chưa rõ nguyên nhân... 
Tóm lại, việc xác định lợi nhuận doanh nghiệp phải xuất phát từ việc xác 
định các bộ phận cấu thành lợi nhuận. Cách xác định lợi nhuận như trên là đơn 
giản dễ tính, vì thế nó được áp dụng rộng rãi trong các doanh nghiệp. 
Lợi nhuận 
hoạt động bất 
thường 
= Thu nhập 
hoạt động bất 
thường 
_ Chi phí 
hoạt động bất 
thường 
Tuy vây, đối với các doanh nghiệp sản xuất nhiều mặt hàng thì khối lượng 
công việc sẽ rất lớn. Nó đòi hỏi việc tập hợp chi phí chung và phân bổ chúng cho 
các đối tượng thích hợp phải chính xác, trung thực thì lợi nhuận mới không bị sai 
lệch. 
3. Vai trò của lợi nhuận. 
Để thấy được vai trò của lợi nhuận, trước hết cần phải biết lợi nhuận được 
sử dụng như thế nào. 
Phân phối lợi nhuận không phải là phân chia số tiền lãi một cách đơn thuần 
mà là việc giải quyết tổng hợp các mối quan hệ kinh tế diễn ra đối với doanh 
nghiệp. Việc phân phối đúng đắn sẽ trở thành động lực thúc đẩy sản xuất kinh 
doanh phát triển, sẽ tạo ra những điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp tục 
công việc kinh doanh của mình. 
Lợi nhuận thực hiện cả năm được phân phối theo thứ tự như sau: 
1. Nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo luật định- nghị định 59 CP. 
2. Nộp tiền thu về sử dụng vốn ngân sách nhà nước. 
3. Trả các khoản tiền bị phạt, các khoản chi phí hợp lý, hợp lệ chưa được 
trừ khi xây dựng thuế thu nhập phải nộp. 
4. Trả các khoản lỗ không được trừ vào lợi nhuận trước thuế. 
5. Trích lập các quỹ đặc biệt theo tỷ lệ do nhà nước quy định( đối với 
doanh nghiệp kinh doanh trong một số ngành đặc thù mà pháp luật quy 
định). 
6. Chia lãi cho các đối tác góp vốn theo hợp đồng hợp tác kinh doanh. 
7. Trích lập các quỹ chuyên dùng của doanh nghiệp gồm: 
- Quỹ đầu tư phát triển: dùng để đầu tư phát triển kinh doanh. 
- Quỹ dự phòng tài chính: dùng để bù đắp những thiệt hại về tài sản mà 
doanh nghiệp phải chịu trong quá trình sản xuất kinh doanh. 
- Quỹ dự phòng về trợ cấp mất việc làm: dùng để chi cho việc đào tạo các 
công nhân do thay đổi công nghệ, đào tạo nghề dự phòng cho lao động 
nữ, trợ cấp mất việc làm cho lao động thường xuyên trong doanh nghiệp 
nay bị mất việc làm. 
- Quỹ phúc lợi: dùng để đầu tư cho các công trình phúc lợi của doanh 
nghiệp, chi cho các hoạt động phúc lợi của doanh nghiệp, làm công tác 
từ thiện... 
- Quỹ khen thưởng: dùng để thưởng cuối năm hoặc thường kỳ cho công 
nhân viên trong doanh nghiệp, thưởng đột xuất cho các cá nhân, tập thể 
trong doanh nghiệp có sáng kiến mang lại hiệu quả trong kinh doanh 
Từ việc phân phối quĩ lợi nhuận doanh nghiệp, ta thấy lợi nhuận không 
những duy trì sự tồn tại phát triển của doanh nghiệp nói riêng mà còn góp phần vào 
sự phát triển kinh tế nói chung. Lợi nhuận đáp ứng và kết hợp hài hợp các lợi ích, 
lợi ích của người lao động, lợi ích của doanh nghiệp và của toàn xã hội. 
3.1. Lợi nhuận đối với doanh nghiệp. 
Trong nền kinh tế cơ chế thị trường, lợi nhuận giữ vai trò quan trọng trong 
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy rằng mục tiêu cuối cùng của 
mỗi doanh nghiệp không phải là tối đa hóa lợi nhuận mà là tối đa hóa lợi ích chủ 
sở hữu nhưng cũng không phải vì thế mà vai trò của lợi nhuận đối với doanh 
nghiệp có thể bị phủ nhận. Lợi nhuận vẫn được coi là một đòn bẩy kinh tế quan 
trọng, là động lực chi phối hoạt động của người kinh doanh. Lợi nhuận đưa các 
doanh nghiệp từ các lĩnh vực sản xuất ít người tiêu dùng đến các lĩnh vực sản xuất 
có nhiều người tiêu dùng hơn. Lợi nhuận thúc đẩy các nhà sản xuất kinh doanh tìm 
mọi biện pháp để nâng cao năng suất lao động, sử dụng những công nghệ ngày 
càng tiên tiến hiện đại hơn, sử dụng nguyên vật liệu một cách tiết kiệm hợp 
lýnhằm tối thiểu hóa chi phí và tăng doanh thu để nâng cao lợi nhuận. 
Lợi nhuận là một chỉ tiêu cơ bản để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh 
của doanh nghiệp. Thật vậy, lợi nhuận chính là thước đo để doanh nghiệp tự đánh 
giá kết quả của những nỗ lực của doanh nghiệp từ khâu tìm hiểu thị trường, tiến 
hành sản xuất, tiêu thụ sản phẩm đến phân phối sản phẩm. Nó phản ánh đầy đủ các 
mặt số lượng và chất lượng hoạt động của doanh nghiệp bởi bản thân nó là một chỉ 
tiêu kế toán hết sức tổng hợp. Có thể nói lợi nhuận vừa thúc đẩy doanh nghiệp 
không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của mình lại vừa đánh giá 
chính hiệu quả đó. 
Lợi nhuận có ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình tài chính của doanh nghiệp, 
vì vậy việc thực hiện được chỉ tiêu lợi nhuận là điều kiện quan trọng đảm bảo cho 
tình hình tài chính của doanh nghiệp được vững chắc. Thật vậy, lợi nhuận sau khi 
nộp thuế cho nhà nước và chi trả các khoản phạt và các chi phí khác sẽ được dùng 
để hình thành và phát triển các quỹ chuyên dùng của doanh nghiệp. Các quỹ này 
thể hiện khả năng tài chính của doanh nghiệp mà để tồn tại và phát triển trong cơ 
chế thị trường, khả năng tự chủ tài chính của doanh nghiệp đóng vai trò hết sức 
quan trọng. Có tự chủ về tài chính, doanh nghiệp mới có thể thực hiện tái sản xuất 
mở rộng. Hơn nữa lợi nhuận còn là một chỉ tiêu quan trọng mà bất kỳ một nhà đầu 
tư nào trước khi quyết định đầu tư vào doanh nghiệp, một đối tác trước khi quyết 
định làm ăn với doanh nghiệp hay một nhà ngân hàng trước khi quyết định cấp tín 
dụng cho doanh nghiệp đều phải quan tâm xem xét. 
Do đó rõ ràng là lợi nhuận là yếu tố quyết định cho sự tồn tại và phát triển 
của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường cạnh tranh gay gắt. 
3.2 Lợi nhuận đối với người lao động. 
Lợi nhuận là nguồn cơ bản để doanh nghiệp có điều kiện quan tâm đối với 
người lao động trong doanh nghiệp ngoài việc trả tiền lương. Lợi nhuận là nguồn 
để trích lập quỹ khen thưởng, trợ cấp, quỹ phúc lợi giải quyết nhu cầu của cán bộ 
công nhân viên trong doanh nghiệp. Những quỹ này chỉ có thể có hoặc được bổ 
sung khi doanh nghiệp làm ăn có lợi nhuận. Lợi nhuận càng cao thì đời sống của 
người lao động ít nhiều cũng được nâng lên và từ đó khuyến khích họ hăng say 
hơn trong công việc, nâng cao tính chủ động, sáng tạo của họ. Như vậy, lợi nhuận 
là một nhân tố khuyến khích người lao động. 
3.3 Lợi nhuận đối với ngân sách nhà nước. 
Lợi nhuận của doanh nghiệp là cơ sở để doanh nghiệp tính và đóng góp thuế 
thu nhập doanh nghiệp vào NSNN. Đây là một bộ phận chiếm tỷ trọng lớn trong 
các nguồn thu của NSNN, góp phần để NSNN thực hiện vai trò của mình về mặt 
chính trị, xã hội và đặc biệt là về mặt kinh tế, đó là nhằm khắc phục những khuyết 
tật của cơ chế thị trường, tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất kinh doanh phát 
triển và tái sản xuất mở rộng nền kinh tế. Như vậy là lợi nhuận của doanh nghiệp 
đã góp phần tạo nên một nguồn tích lũy cơ bản rất cần thiết giúp nhà nước thực 
hiện các chức năng, nhiêm vụ của mình đối với xã hội trong đó có chức năng đầu 
tư, phát triển nền kinh tế. 
Tóm lại, lợi nhuận có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp, người lao 
động cũng như toàn xã hội. Chính vì vậy, việc phấn đấu nâng cao lợi nhuận là hết 
sức cần thiết đối với mỗi doanh nghiệp. 
4. Các chỉ tiêu phản ánh lợi nhuận. 
4.1 Các chỉ tiêu tuyệt đối. 
Lợi nhuận trước thuế: Là khoản tiền chênh lệch giữa lợi nhuận trước thuế 
và lãi vay với lãi vay phải trả trong kì. (Hay nói cách khác lợi nhuận trước thuế của 
doanh nghiệp được hiểu là phần chênh lệch giữa doanh thu và chi phí bỏ ra để đạt 
được doanh thu đó). Lãi vay là chi phí sử dụng vốn vay mà doanh nghiệp phải trả 
cho số vốn huy động nhằm mục đích phục vụ nhu cầu vốn trong sản xuất kinh 
doanh. 
Lợi nhuận sau thuế: là khoản tiền chênh lệch giữa lợi nhuận trước thuế với 
thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp. Thuế thu nhập doanh nghiệp được tính bằng 
lợi nhuận trước thuế nhân với thuế xuất do nhà nước qui định. Thuế suất bao gồm 
thuế cơ bản và thuế bổ sung. Thuế cơ bản được áp dụng chung cho tất cả các doanh 
nghiệp còn thuế bổ sung chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp có lợi nhuận siêu 
ngạch. 
 Nếu chỉ dựa vào chỉ tiêu lợi nhuận tuyệt đối thì chưa đánh giá được một 
cách chính xác trình độ quản lý sản xuất kinh doanh, trình độ sử dụng vốn và hiệu 
quả sử dụng chi phí trong doanh nghiệp. Vì vậy để đánh giá đúng đắn và chính xác 
kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cần phải xem xét từ nhiều góc độ 
khác nhau và bên cạnh chỉ tiêu lợi nhuận tuyệt đối thì còn phải xem xét chỉ tiêu 
tương đối là tỷ suất lợi nhuận (hoặc doanh lợi). 
4.2 Các chỉ tiêu lợi nhuận tương đối. 
* Tỷ suất lợi nhuận vốn. 
Doanh lợi vốn là quan hệ tỷ lệ giữa số lợi nhuận đạt được với số vốn sử 
dụng bình quân trong kì (gồm vốn cố định và vốn lưu động). Đây là chỉ tiêu đo 
lường mức độ sinh lời của đồng vốn. 
Trong đó: 
Tv: tỷ suất lợi nhuận vốn. 
P: lợi nhuận sau thuế hoặc lợi nhuận trước thuế và lãi vay. 
V: tổng nguồn vốn trong kỳ. 
 Tỷ suất lợi nhuận vốn là một chỉ tiêu tổng hợp nhất được dùng để đánh giá 
khả năng sinh lời của một đồng vốn đầu tư, không phân biệt nguồn hình thành. 
Chỉ tiêu này cho biết cứ 100 đồng vốn đầu tư sẽ thu được bao nhiêu đồng 
lợi nhuận. Nó cho phép đánh giá hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp khác 
nhau về qui mô sản xuất. 
 Ta có thể thay đổi mẫu số của công thức bằng vốn cố định, vốn lưu động 
của doanh nghiệp để tính các tỷ suất lợi nhuận tương ứng. Tuỳ theo yêu cầu của 
việc xem xét mà người quản lý doanh nghiệp có thể tính toán nhiều tỷ suất lợi 
nhuận vốn sản xuất, tỷ suất lợi nhuận vốn cố định, tỷ suất lợi nhuận vốn lưu 
động.tương ứng với các chỉ tiêu này, số vốn sử dụng bình quân sẽ là vốn sản 
xuất bình quân trong kỳ, vốn lưu động bình quân trong kỳ. 
* Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu. 
 Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu là quan hệ tỷ lệ giữa lợi nhuận sau thuế 
với tổng nguồn vốn chủ sở hữu. 
 Công thức xác định: 
Trong đó 
 Tv: tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu. 
 P : lợi nhuận sau thuế. 
 Vtc: tổng nguồn vốn chủ sở hữu trong kỳ. 
Tv = 
p 
vtc 
x 10
0 
Tv = 
p 
v 
x 10
0 
Chỉ tiêu này phản ánh khả năng sinh lợi của vốn chủ sở hữu, được các nhà 
đầu tư đặc biệt quan tâm khi họ quyết định bỏ vốn đầu tư vào một doanh nghiệp. 
Nó cho biết cứ 100 đồng vốn chủ sở hữu bỏ vào đầu tư sẽ thu được bao nhiêu đồng 
lợi nhuận sau thuế. 
 Tăng tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu cũng là một trong số các mục tiêu 
hoạt động quản lý tài chính doanh nghiệp. 
* Tỷ suất lợi nhuận giá thành. 
 Tỷ suất lợi nhuận giá thành là quan hệ tỷ lệ giữa lợi nhuận thu được so với 
giá thành của sản phẩm hàng hoá tiêu thụ trong kỳ. 
 Công thức xác định: 
Trong đó: 
 Tg: tỷ suất lợi nhuận giá thành. 
 P : lợi nhuận trước thuế hoặc sau thuế. 
 Zt: giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá tiêu thụ trong kỳ. 
 Tỷ suất lợi nhuận giá thành phản ánh hiệu quả kinh tế tính theo lợi nhuận 
của chi phí sản xuất. Nó cho biết cứ 100 đồng chi phí bỏ vào sản xuất sẽ mang lại 
bao nhiêu lợi nhuận. Thông qua chỉ tiêu nay, doanh nghiệp biết được ưu nhược 
điểm trong việc tăng giảm giá thành từ đó đề ra các biện pháp giá thành hợp lý. 
* Tỷ suất lợi nhuận doanh thu. 
 Tỷ suất lợi nhuận doanh thu là quan hệ tỷ lệ giữa lợi nhuận sau thuế so với 
doanh thu bán hàng thuần của doanh nghiệp. 
Công thức xác định: 
Trong đó: 
 Tdt: tỷ suất lợi nhuận doanh thu. 
 P : lợi nhuận sau thuế. 
 DT: doanh thu thuần. 
Tg = 
p 
zt 
x 10
0 
Td
t 
= 
p 
dt 
x 10
0 
Chỉ tiêu này cho biết trong một đồng doanh thu thuần có bao nhiêu đồng lợi 
nhuận sau thuế. Nếu tỷ suất này thấp hơn tỷ suất chung của toàn ngành thì chứng 
tỏ doanh nghiệp bán hàng với giá thấp hoặc giá thành sản phẩm của doanh nghiệp 
cao hơn so với các ngành khác. 
Ngoài bốn chỉ tiêu trên, người ta còn sử dụng các chỉ tiêu khác như tỷ suất 
lợi nhuận giá trị tổng sản lượng, tỷ suất lợi nhuận vốn đầu tư.để đánh giá chất 
lượng từng mặt hoạt động cụ thể hoạc đánh giá chất lượng xây dựng kế hoạch và 
thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp. 
 Mỗi chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận có những ưu nhược điểm khác nhau vì vậy 
cần sử dụng kết hợp các chỉ tiêu nói trên nhằm giúp cho nhà quản lý doanh nghiệp 
có thể đánh giá một cách chính xác, toàn diện nhằm nâng cao lợi nhuận cũng như 
tỷ suất lợi nhuận. 
II. Các nhân tố ảnh hưởng tới lợi nhuận. 
Như trên đã phân tích, lợi nhuận tiêu thụ sản phẩm là bộ phận chủ yếu 
chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số lợi nhuận của doanh nghiệp. Do đó, khi nghiên 
cứu các nhân tố ảnh hưởng tới lợi nhuận doanh nghiệp, ta đi sâu nghiên cứu các 
nhân tố ảnh hưởng tới lợi nhuận tiêu thụ sản phẩm. Sau đây là một số nhân tố chủ 
yếu ảnh hưởng tới lợi nhuận tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. 
1. Số lượng sản phẩm sản xuất và tiêu thụ trong kỳ. 
Trong điều kiện các nhân tố khác không biến động hoặc biến động không 
đáng kể thì số lượng sản phẩm sản xuất và tiêu thụ tăng lên sẽ trực tiếp làm cho lợi 
nhuận tiêu thụ tăng lên và ngược lại. Nhân tố này có tác động thuận chiều tới lợi 
nhuận và được coi là nhân tố chủ quan của doanh nghiệp trong công tác quản lý 
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nói chung và công tác quản lý tiêu thụ nói 
riêng. Việc tăng khối lượng sản phẩm tiêu thụ phản ánh kết quả của doanh nghiệp 
từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ sản phẩm. 
Mặt khác, số lượng sản phẩm sản xuất và tiêu thụ lại phụ thuộc vào các yếu 
tố như: quy mô sản xuất, khả năng sản xuất, tình hình tiêu thụ sản phẩm trên thị 
trường. Do đó, doanh nghiệp không thể tăng khối lượng sản xuất và tiêu thụ một 
cách tuỳ tiện, mà phải dựa vào khả năng sản xuất và nhu cầu của thị trường để đưa 
ra một khối lượng sản phẩm thích hợp; nếu không thì hoặc là doanh nghiệp sẽ bị ứ 
đọng sản phẩm sản xuất ra hoặc là khối lượng sản phẩm sản xuất không đủ đáp 
ứng cho nhu cầu thị trường làm cho khách hàng khi cần đến tiêu thụ sản phẩm thì 
lại phải tìm đến sản phẩm của các doanh nghiệp khác. Kết quả là làm cho khối 
lượng sản phẩm tiêu thụ ít đi và điều quan trọng hơn là mất đi một số lượng khách 
hàng, từ đó có thể dự đoán nhu cầu tiêu dùng và quyết định khối lượng sản phẩm 
sản xuất thích hợp. 
2. Chất lượng sản phẩm sản xuất và tiêu thụ. 
Trong điều kiện cạnh tranh gay gắt như hiện nay thì chất lượng sản xuất là 
một yếu tố quan trọng bậc nhất góp phần thúc đẩy hay kìm hãm công tác tiêu thụ 
sản phẩm. Do đó làm ảnh hưởng tới doanh thu tiêu thụ và tất yếu ảnh hưởng tới lợi 
nhuận tiêu thụ của doanh nghiệp. Chất lượng sản phẩm tiêu thụ là một công cụ sắc 
bén giúp doanh nghiệp dễ dàng thắng lợi trước các đối thủ cạnh tranh khác. Chất 
lượng sản phẩm cao không chỉ làm tăng khối lượng sản phẩm tiêu thụ mà có thể 
giúp doanh nghiệp nâng giá bán. Ngược lại, chất lượng sản phẩm kém thì việc tiêu 
thụ gặp nhiều khó khăn, nếu chất lượng sản phẩm quá thấp thì ngay cả khi bán giá 
rẻ vẫn không được người tiêu dùng chấp nhận, thậm chí cho không cũng không có 
người lấy. 
Việc duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm sẽ tạo được lòng tin cho các 
khách hàng đối với doanh nghiệp, là uy tín của doanh nghiệp đối với khách hàng, 
từ đó tạo điều kiện giúp cho doanh nghiệp tăng lợi nhuận. 
3. Kết cấu mặt hàng tiêu thụ. 
Để an toàn trong sản xuất và kinh doanh thì mỗi một doanh nghiệp thường 
sản xuất rất nhiều loại mặt hàng khác nhau, chi phí sản xuất ra một loại sản phẩm 
cũng khác nhau. Có khi có những loại sản phẩm bỏ ra rất nhiều chi phí để sản xuất 
nhưng giá bán của chúng lại thấp hơn những sản phẩm khác có chi phí tiêu hao ít 
hơn, do đó mỗi loại sản phẩm sẽ mang lại tỷ suất lợi nhuận khác nhau. 
Giả sử trong điều kiện các nhân tố khác không thay đổi thì sự thay đổi kết 
cấu mặt hàng tiêu thụ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Nếu 
tăng tỷ trọng tiêu thụ mặt hàng có tỷ suất lợi nhuận cao, giảm tỷ trọng tiêu thụ các 
mặt hàng có tỷ suất lợi nhuận thấp thì tổng số lợi nhuận sẽ tăng lên và ngược lại. 
Tuy nhiên, trong điều kiện nền kinh tế thị trường, kết cấu mặt hàng tiêu thụ 
thường do biến động của nhu cầu thị trường. Nếu doanh nghiệp chọn được cơ cấu 
mặt hàng hợp lý, phù hợp với quy mô sản xuất của doanh nghiệp, phù hợp với biến 
động của thị trường thì đây cũng là một nhân tố quan trọng góp phần tăng lợi 
nhuận của doanh nghiệp. 
4. Giá bán đơn vị sản phẩm 
Giả sử trong điều kiện các nhân tố khác không thay đổi giá bán sản phẩm 
tăng sẽ làm cho doanh thu tiêu thụ sản phẩm tăng, lợi nhuận tăng và ngược lại, giá 
bán sản phẩm giảm sẽ làm cho doanh thu tiêu thụ sản phẩm giảm, lợi nhuận giảm. 
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường có sự cạnh tranh gay gắt thì giá bán các sản 
phẩm hàng hoá được hình thành một cách khách quan do quan hệ cung cầu trên thị 
trường. Do đó, doanh nghiệp không thể tự tăng giá bán cao hơn giá thị trường (trừ 
một số mặt hàng mang tính chất chiến lược hay các sản phẩm phục vụ nhu cầu an 
ninh quốc phòng thì do nhà nước qui định mức giá bán độc quyền). 
5. Giá thành toàn bộ sản phẩm tiêu thụ. 
Giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá tiêu thụ ảnh hưởng tỷ lệ nghịch với 
lợi nhuận sản xuất kinh doanh. Trong điều kiện các yếu tố khác không thay đổi thì 
giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm sẽ trực tiếp làm tăng lợi nhuận cho doanh 
nghiệp. 
Mặt khác, trong cơ chế thị trường có sự cạnh tranh về giá cả nếu giá thành 
sản phẩm thấp, doanh nghiệp có lợi thế là hạ giá bán để tăng khả năng cạnh tranh, 
từ đó có thể đẩy mạnh khối lượng sản phẩm tiêu thụ và tất yếu làm tăng lợi nhuận. 
6. Thuế xuất khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt 
Đây là nhân tố ảnh hưởng tỷ lệ nghịch đến lợi nhuận tiêu thụ của doanh 
nghiệp, nhưng nó là nhân tố ảnh hưởng của nhân tố khách quan, vì việc tăng giảm 
thuế là do nhà nước quy định và doanh nghiệp chỉ có nghĩa vụ chấp hành nghiêm 
chỉnh, nộp đúng, nộp đủ và kịp thời cho ngân sách nhà nước. Trong sản xuất kinh 
doanh doanh nghiệp không thể trốn thuế để làm tăng lợi nhuận được. 
Trên đây là một số nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh 
nghiệp. Ngoài ra còn một số nhân tố khác cũng có tác động đến lợi nhuận của 
doanh nghiệp như: công tác tổ chức bán hàng của doanh nghiệp; hình thức thanh 
toán đối với khách hàng. 
Qua việc phân tích và nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của 
doanh nghiệp để từ đó giúp cho doanh nghiệp đưa ra những biện pháp nhằm khai 
thác triệt để các nhân tố ảnh hưởng tích cực và khắc phục tối đa những nhân tố ảnh 
hưởng tiêu cực, để tạo điều kiện phấn đấu tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. 
III. Những biện pháp tăng lợi nhuận của doanh nghiệp 
Hiện nay, việc tăng lợi nhuận trong các doanh nghiệp giữ vị trí quan trọng, 
tạo điều kiện cho doanh nghiệp tái sản xuất mở rộng, tăng thêm khả năng cạnh 
tranh trên thị trường. Trong đó, lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh chính 
là lợi nhuận thu được do bán các sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ của doanh nghiệp. 
Lợi nhuận tiêu thụ chiếm tỷ trọng lớn trong tổng lợi nhuận của doanh nghiệp. Vì 
vậy, nghiên cứu và tìm ra các phương hướng biện pháp tăng lợi nhuận tiêu thụ 
trong doanh nghiệp là nội dung quan trọng. 
Lợi nhuận tiêu thụ được xác định theo công thức sau: 
Pt = T – Zt – Th 
Trong đó: 
Pt: lợi nhuận tiêu thụ trong kỳ. 
T: doanh thu tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ trong kỳ. 
Zt: giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá tiêu thụ trong kỳ. 
Th: Thuế gián thu phải nộp trong kỳ. 
Như vậy, lợi nhuận tiêu thụ của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng bởi: doanh 
thu tiêu thụ trong kỳ (doanh thu bán hàng), hàng hoá dịch vụ, giá thành toàn bộ sản 
phẩm hàng hoá tiêu thụ trong kỳ và các khoản thuế gián thu phải nộp. Tuy nhiên ta 
thấy rằng thuế là chỉ tiêu thể hiện nghĩa vụ bắt buộc của nhà nước, do đó các doanh 
nghiệp phải phấn đấu hoàn thành nghĩa vụ. Vì vậy, nó được coi là như không ảnh 
hưởng tới lợi nhuận của doanh nghiệp. 
Xuất phát từ việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng tới lợi nhuận mà các 
doanh nghiệp đưa ra phương hướng, biện pháp chủ yếu để tăng lợi nhuận. Sau đây 
là một số biện pháp mà các doanh nghiệp thường áp dụng trong điều kiện hiện nay. 
1. Hạ giá thành sản phẩm 
Hạ giá thành sản phẩm là biện pháp cơ bản để tăng lợi nhuận. Nếu như giá 
thành một yếu tố cố định thì lợi nhuận đơn vị sẽ tăng lên hay giảm xuống là do giá 
thành đơn vị sản phẩm quyết định. Bởi vậy, để tăng lợi nhuận các doanh nghiệp 
phải không ngừng phấn đấu hạ giá thành sản phẩm tiêu thụ. Để làm tốt điều đó, 
doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp sau: 
- Phấn đấu tăng năng suất lao động. 
Tăng năng suất lao động là thực hiện tiết kiệm thời gian lao động hao phí để 
sản xuất ra một đơn vị sản phẩm hay tăng số lượng sản phẩm sản xuất trong một 
đơn vị thời gian. Năng suất lao động phụ thuộc vào rất nhiều nhân tố: trình độ 
trang thiết bị, máy móc thiết bị, trình độ tay nghề người lao động. Vì vậy, để tăng 
năng suất lao động, doanh nghiệp cần chú ý: 
áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đây là một nhân tố 
quan trọng cho phép doanh nghiệp nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành sản 
phẩm. Việc áp dụng công nghệ mới sẽ tăng năng suất lao động nhưng đồng thời nó 
sẽ đưa lại những khoản chi phí lớn làm ảnh hưởng đến chi phí khấu hao, đến giá 
thành, giá bán sản phẩm, doanh thu và lợi nhuận của Công ty. Tuy nhiên cần phải 
thấy rõ việc đầu tư vào công nghệ là một giải pháp có tính chiến lược nhằm nâng 
cao lợi nhuận các doanh nghiệp bởi nhiều lý do. Trong tình hình cạnh tranh gay gắt 
như hiện nay thì áp dụng công nghệ mới là con át chủ bài trong cạnh tranh. Vấn đề 
cần lưu ý là việc sử dụng công nghệ mới không phải là một quá trình có thể tiến 
hành một cách ồ ạt mà phải có quá trình và có phương án cụ thể. Các doanh nghiệp 
luôn cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích có thể đem lại và chi phí bỏ ra. 
 Tổ chức lao động một cách khoa học, hợp lý sẽ tạo ra sự kết hợp giữa các 
yếu tố lao động sản xuất một cách cân đối, phù hợp, loại trừ được tình trạng lãng 
phí lao động, lãng phí giờ máy. 
- Sử dụng tiết kiệm nguyên vật liệu 
Thông thường chi phí nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng lớn trong toàn bộ chi 
phí sản xuất kinh doanh và giá thành sản phẩm. Vì vậy, việc phấn đấu giảm chi phí 
nguyên vật liệu có ý nghĩa rất lớn đối với việc hạ giá thành. Để làm tốt việc này 
doanh nghiệp cần tập trung: 
Kết hợp chặt chẽ kế hoạch sản xuất với cung ứng nguyên vật liệu. Doanh 
nghiệp cần căn cứ vào kế hoạch sản xuất để thu mua, dự trữ nguyên vật liệu hợp lý 
về số lượng, chủng loại, chất lưọng để đảm bảo cho quá trình sản xuất liên tục, 
không bị gián đoạn. 
Làm tốt công tác quản lý và sử dụng nguyên vật liệu, quản lý chặt chẽ từ 
khâu mua bán, vận chuyển, đến khi đưa vào sản xuất, cung ứng nguyên vật liệu 
phù hợp đối với nhu cầu sản xuất, xây dựng và kiểm tra định mức tiêu hao nguyên 
vật liệu đối với từng sản phẩm. 
áp dụng công nghệ mới, sử dụng nguyên vật liệu thay thế trên cơ sở bảo 
đảm chất lượng sản phẩm, sử dụng nguyên vật liệu trong nước thay thế nguyên vật 
liệu trực tiếp nhập từ nước ngoài. 
Bên cạnh đó, phải thường xuyên kiểm tra quá trình sản xuất, ngăn chặn các 
hiện tượng mất mát và sử dụng lãng phí nguyên vật liệu từ đó giảm chi phí sử dụng 
vật tư và hạ giá thành sản phẩm. 
- Tổ chức sản xuất và sử dụng vốn một cách khoa học và hợp lý 
Tổ chức sản xuất và sử dụng vốn là một biện pháp có tác động mạnh mẽ đến 
việc hạ giá thành sản phẩm của doanh nghiệp. Trước hết tổ chức quản lý sản xuất 
đạt trình độ cao giúp doanh nghiệp có thể xác định được định mức tiêu hao tối ưu 
và phương án sản xuất tối ưu khi đó làm cho giá thành sản phẩm hạ, nhờ vào việc 
bố trí khâu sản xuất hợp lý có thể hạn chế sự lãng phí nguyên vật liệu, giảm tỷ lệ 
phế phẩm. 
Vai trò của tài chính ngày càng rõ nét trong hoạt động sản xuất kinh donh 
của mỗi doanh nghiệp và tác động của nó đến việc hạ giá thành sản phẩm và tăng 
lợi nhuận ngày càng mạnh mẽ. Tổ chức sử dụng vốn hợp lý đáp ứng đầy đủ, kịp 
thời cho việc mua sắm vật tư sẽ tránh được tình trạnh tổn thất cho quá trình sản 
xuất như ngừng sản xuất do thiếu nguyên vật liệu. Việc đẩy mạnh vòng quay của 
vốn sản xuất sẽ giảm bớt nhu vầu vốn và từ đó tạo điều kiện giảm chi phí về vay 
ngân hàng, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. 
2. Tăng số lượng và nâng cao chất lượng tiêu thụ sản phẩm 
Việc tăng thêm sản lượng, hàng hóa, dịch vụ và nâng cao chất lượng sản 
phẩm, dịch vụ sẽ làm tăng lợi nhuận cho các đơn vị sản xuất kinh doanh. Nếu như 
các điều kiện khác không thay đổi, khối lượng sản phẩm sản xuất và tiêu thụ có 
ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận của doanh nghiệp, khả năng tăng thêm sản lượng 
của các doanh nghiệp hiện nay rất lớn, khả năng tận dụng lao động, nâng cao năng 
suất máy móc thiết bị còn tiềm tàng. Đi đôi với việc tăng sản phẩm sản xuất và tiêu 
thụ, các doanh nghiệp còn chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm. Chất lượng 
sản phẩm được nâng cao sẽ đảm bảo uy tín cho doanh nghiệp được giữ vững và tạo 
điều kiện cho doanh nghiệp nâng được giá bán. Việc nâng cao chất lượng sản 
phẩm có thể sẽ làm tăng chi phí nhưng về lâu dài nó sẽ làm tăng uy tín sản phẩm 
cho doanh nghiệp và có thể dần nâng được giá thành tiêu thụ.Tuy nhiên, khối 
lượng sản phẩm tiêu thụ phụ thuộc vào nhiều nhân tố như quy mô sản xuất, trình 
độ trang thiết bị kỹ thuật, khả năng nắm bắt thị trường của doanh nghiệp. Do đó, để 
thực hiện tốt việc tăng khối lượng và nâng cao chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp 
cần tập trung vào những vấn đề sau: 
- Chú trọng đầu tư theo chiều sâu hiện đại hoá máy móc thiết bị, nhanh 
chóng và mạnh dạn đưa công nghệ mới vào sản xuất. 
- Tổ chức tốt công tác quản lý và sử dụng lao động, thường xuyên bồi 
dưỡng và nâng cao trình độ tay nghề cho công nhân sản xuất để nâng cao năng suất 
lao động. 
- Mở rộng mặt hàng, đa dạng hoá sản phẩm. 
- Đẩy mạnh quá trình tiêu thụ sản phẩm, thực hiện điều tra nghiên cứu thị 
trường, tổ chức quá trình tiêu thụ một cách khoa học, hợp lý sẽ tạo ra sự nhịp 
nhàng ăn khớp giữa khâu sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Xác định được giá cả hợp 
lý đối với từng sản phẩm, đa dạnh hoá các hình thức thanh toán, tăng cường công 
tác quản lý, giới thiệu sản phẩm, các dịch vụ sau bán hàng. 
- Tăng khối lượng sản phẩm sản xuất và tiêu thụ là một biện pháp hữu hiệu 
nhất để tăng lợi nhuận của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Các doanh 
nghiệp đều mong muốn bán hàng với số lượng cao nhất cho dù giá bán có thấp 
hơn. Hiện nay, các doanh nghiệp có xu hướng bán hàng với giá thấp hơn cho dù lợi 
nhuận thu được trên một đơn vị sản phẩm giảm nhưng nhờ có khối lượng sản phẩm 
tiêu thụ tăng nên từ đó tổng lợi nhuận mà doanh nghiệp thu được vẫn nhiều hơn. 
Chính vì vậy, trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh mạnh mẽ như hiện nay, các 
doanh nghiệp đều tìm mọi biện pháp để thu hút khách hàng, đẩy mạnh công tác 
tiêu thụ nhằm bán được hàng lớn nhất, từ đó thu được lợi nhuận cao nhất. 
Chương II 
Thực trạng về lợi nhuận và các biện pháp phấn đấu tăng lợi nhuận tại 
Công ty cơ khí hà nội 
I. Vài nét về quá trình thành lập, phát triển sản xuất kinh doanh 
 1. Giới thiệu chung về Công ty 
Công ty cơ khí Hà Nội tiền thân là nhà máy công cụ số 1, được khởi công 
xây dựng ngày 15/2/1955 và khánh thành vào ngày 12/4/1958. Trải qua hơn 40 
năm xây dựng và phát triển, đến nay Công ty cơ khí Hà nội là một doanh nghiệp 
nhà nước thuộc Tổng Công ty Máy và thiết bị công nghiệp, sử dụng con dấu riêng 
theo quy định của nhà nước. 
Tên thường gọi: Công ty Cơ Khí Hà Nội. 
Tên giao dịch quốc tế: Hanoi Mechanical Company. 
Tên viết tắt: HAMECO 
Giám đốc: TS. Trần Việt Hùng. 
Tài khoản số: 710A-00006 tại Ngân hàng Công thương Việt nam. 
Địa chỉ giao dịch: Số 24-Đường Nguyễn Trãi-Quận Thanh Xuân-Hà Nội. 
Điện thoại: 04-8584416-8584354-8583163 
Fax: 04-8583268 
Giấy phép kinh doanh số: 1152/QĐ-TCNSĐT cấp ngày 30/10/1995. 
Sản phẩm chính của Công ty hiện tại là các loại dụng cụ cắt gọt kim loại 
bao gồm: Bàn ren, Tảo, mũi khoan, dao phay, lưỡi cưa, ca lipvới sản lượng 22 
tấn/ năm. Các loại máy công cụ, máy tiện T630A, T630D, T18A,T14L, máy bào 
ngang B365, máy khoan K525. 
Công ty cũng sản xuất các loại máy khác như : máy phay vạn năng, máy 
mài tròn ngoài, máy mài phẳng.. và các loại máy chuyên dùng theo đơn đặt hàng. 
Công ty bắt đầu chế tạo máy công cụ điều khiển số tự động hoá trên cơ sở các máy 
trong chương trình sản xuất máy và máy chuyên dùng theo đơn đặt hàng. 
Kinh doanh thương mại: Xuất nhập khẩu và kinh doanh thiết bị vật tư , thiết 
bị trong ngành chế tạo máy và thiết bị công nghiệp. 
Trong thời gian tới Công ty giữ vững danh hiệu con chim đầu đàn của công 
nghiệp cơ khí Việt Nam. Hoàn thiện giai đoạn 2 dự án đầu tư gần 80 tỷ đồng cùa 
Nhà nước vào lĩnh vực cơ khí và tự động hóa để nâng cao năng lực sản xuất của 
Công ty. Bên cạnh việc đầu tư thiết bị, Công ty chú trọng đầu tư nhân lực con 
người. Các mục tiêu cụ thể có thể có tới như; hướng mạnh vào xuất khẩu, tăng giá 
trị xuất khẩu đảm bảo tốc độ tăng trưởng là 20%, tăng cường kiểm tra, kiểm soát 
và quản lý môi trường. 
 * Lịch sử hình thành và phát triển Công ty 
Vào ngày 26/11/1955, Đảng và chính phủ đã quyết định xây dựng một xí 
nghiệp cơ khí hiện đại làm nòng cốt cho ngành công cụ chế tạo máy sau này đó là 
nhà máy cơ khí Hà nội, do được sự giúp đỡ của nhân dân Liên Xô anh em. 
Ngày 11/4/1958, Nhà máy Cơ Khí Hà Nội chính thức hoàn thành và đi vào 
hoạt động với nhiệm vụ lúc bấy giờ là sản xuất máy công cụ có độ chính xác cấp 1 
để trang bị cho nền cơ khí còn non trẻ của Việt Nam. Trải qua 43 năm nhưng nhà 
máy vẫn là một trung tâm cơ khí chế tạo máy và cơ khí lớn của Việt Nam. 
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, song cùng với sự nhiệt tình của ban lãnh đạo 
Công ty và đông đảo cán bộ công nhân viên của Công ty đã không mệt mỏi, nỗ lực 
hết mình với mọi tiềm năng nội lực để hoàn thành nhiệm cụ của Đảng và Nhà nước 
giao phó. 
 Từ 1996-nay: Toàn Công ty thực hiện kế hoạch 5 năm 1996-2000, xây 
dựng cơ sở cho Công ty sau năm 2000. Hàng năm Công ty đều kí kết hợp đồng lớn 
và ổn định. Lượng hợp đồng được thực hiện gối đầu cho năm sau luôn ở mức từ 
20- 25 tỷ đồng chiếm khoảng 25-30% doanh thu năm. Đặc biệt đáng khích lệ là 
Công ty đã tham gia và thắng thầu nhiều hợp đồng kinh tế trong nước và quốc tế. 
Một số hợp đồng có giá trị lớn từ 2-3 triệu USD cung cấp máy mà thiết bị cho các 
liên doanh của Anh và Pháp tại Việt nam, thông qua đó đào tạo đội ngũ cán bộ 
quản lí, kĩ thuật , công nhân, tạo đủ công ăn việc làm với mức thu nhập hợp lí cho 
người lao động, mang lại niềm tin và phấn khởi cho toàn bộ tập thể cán bộ công 
nhân viên. Có thể nói đây là thời kì khởi sắc của Công ty sau một thời gian khá dài 
làm ăn thua lỗ tưởng như khó trụ vững trong nền kinh tế thị trường. 
Là một doanh nghiệp nhà nước, Công ty Cơ khí Hà nội luôn phát huy vai 
trò là nòng cốt trong ngành công nghiệp chế tạo máy công cụ bằng nhiều nguồn 
vốn khác nhau, vốn do nhà nước cấp, vốn vay, vốn tự có, vốn hoạt động thuê tài 
chính... Tổng nguồn vốn của doanh nghiệp là 140 tỷ đồng trong đó vốn cố định 
chiếm 51 tỷ và vốn lưu động là 89 tỷ chiếm 63,6%. Tỷ lệ này cho thấy doanh 
nghiệp đã bố trí và phân phối một cách hợp lí vì vốn lưu động tốt nhất trong 
khoảng 60-70% tổng nguồn vốn. 
Có thể cho thấy rằng Công ty Cơ khí Hà Nội đã tự chủ trong sản xuất kinh 
doanh, không phụ thuộc nhiều vào nhà nước cụ thể là Công ty đã đưa những chiến 
lược quyết định năng động giúp có được những cơ hội kinh doanh kịp thời. Song 
song với những vấn đề này là sự đổi mới các chính sách, cơ chế kinh tế và công cụ 
quản lí tài chính của Nhà nước ở tầm vĩ mô thì việc khai thác tạo lập các nguồn 
vốn cho Công ty càng trở nên linh hoạt tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất kinh 
doanh của Công ty. 
Trải qua quá trình hoạt động với nhiều biến động của nền kinh tế thị trường, 
hàng loạt Công ty cơ khí bị đình trệ thì hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty 
vẫn duy trì ổn định, sản phẩm của Công ty vẫn có uy tín đối với thị trường trong và 
ngoài nước. Tốc độ tăng sản lượng và doanh thu hàng năm khá cao. Tuy vậy, năm 
2002 lại là năm đánh dấu bước nhảy vọt của Công ty. Cụ thể là doanh thu từ 
12.299 triệu vào năm 2001 đã tăng lên 15.000 triệu đồng năm 2001. Thành công 
này là kết quả của một loạt các biện pháp tài chính mà Công ty đã sử dụng. 
Bảng báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty giai 
đoạn ( 2000-1002) 
S
T
T 
Chỉ tiêu 20000 2001 2002 
1 Tổng giá trị sản lượng 10.587.384.403 12.612.365.845 17.097.845.246 
2 Tổng doanh thu 8.935.614.281 12.529.280.770 16.497.812.465 
3 Nộp ngân sách 735.645.000 956.240.000 1.250.000.000 
4 Lãi 83.724.953 100.987.654 165.200.435 
5 Thu nhập bình quân 650.000 746.000 800.000 
Hiện nay Công ty đang tiếp tục đẩy mạnh sản xuất, đổi mới sản phẩm, đẩy 
mạnh cải tiến kỹ thuật để sẵn sàng tiếp nhận các công trình hợp tác sản xuất do 
Tổng Công ty hỗ trợ giới thiệu. 
 2. Đặc điểm tổ chức quản lý. 
 2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý. 
Với quá trình phát triển đó, thì hiện nay cơ cấu tổ chức của Công ty cơ khí 
Hà Nội được thể hiện qua sơ đồ sau: 
Qua sơ đồ ta thấy, cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty cơ khí Hà Nội là 
theo dạng: Trực tuyến- chức năng> Đứng đầu là giám đốc, sau đó là 4 phó giám 
đốc, và cùng nhiều phòng ban phân xưởng. Giám đốc là người chịu trách nhiệm 
trực tiếp và cao nhất với cấp trên trong mọi lĩnh vực hoạt động của Công ty và các 
phó giám đốc chức năng, các phòng ban chức năng có nhiệm vụlàm tham mưu, 
giúp việc, nghiên cứu theo dõi, đề xuất tư vấn cho giám đốc có các quyết định 
nhanh chóng kịp thời và chính xác. Để từ đó sẽ giúp cho hoạt động sản xuất kinh 
doanh của Công ty đạt hiệu quả cao. 
Giám đốc 
PGĐ 
QLCL 
PGĐ 
KTSX 
PGĐ KTĐN 
XNK 
PGĐ Nội 
chính 
Xưởng máy 
công cụ 
Xưởng bánh 
răng 
Xưởng cơ khí 
lớn 
Xưởng GCAL-NL 
Xưởng đúc 
Xưởng kết cấu 
Phòng KT 
Phòng 
BDSX 
Phòng 
KCS 
Phòng CĐ 
Phòng 
KTTKTC 
Phòng vật 
tư 
Phòng GDTM 
Phòng XDCB 
Phòng bảo 
vệ 
Phòng QTĐS 
Phòng Y tế 
Phòng VHXH 
VPGĐ 
Phòng TCNS 
TTCKĐT 
Thư viện
Trường 
THCNCTM 
 Chức năng nhiệm vụ chủ yếu của một số đơn vị chính của Công ty: 
Ban giám đốc Công ty: 
Giám đốc: Là người có quyền hành cao nhất trong Công ty, phải chịu trách 
nhiệm chính trước nhà nước và pháp luật về mọi hoạt động sản xuất kinh doang 
của Công ty. 
Phó giám đốc thường trực: Giúp Giám đốc Công ty điều hành các công việc 
chung hàng ngày của Công ty, được uỷ quyền chủ tài khoản. Chịu trách nhiệm 
trước giám đốc Công ty và pháp luật về những việc đuợc uỷ quyền phụ trách. 
Phó giám đốc kinh doanh: Được giám đốc uỷ quyền phụ trách kế hoạch 
kinh doanh thương mại và quan hệ quốc tế. Chịu trách nhiệm trước Giám đốc về 
việc chỉ đạo các hoạt động thuộc các lĩnh vực: Kế hoạch, công tác đối ngoại và 
kinh doanh thương mại. 
Phó Giám đốc kiêm Giám đốc xưởng máy công cụ: Là người trực tiếp điều 
hành và kiểm tra công việc sản xuất của xưởng máy công cụ và các sản phẩm máy 
công cụ trong phạm vi Công ty, là người chịu trách nhiệm trước Giám đốc Công ty 
về các mặt quảm lý tổ chức điều hành, sử dụng các tiềm năng lao động, thiết bị và 
các nguồn lực khác được giao, thực hiện các nhiệm vụ sản xuất cho Công ty, phân 
công và thực hiện kế hoạch sản xuất máy công cụ từng kỳ và cả năm. Phụ trách và 
chỉ đạo các xưởng sản xuất, các xí nghiệp sản xuất và KDVTCTM, xí nghiệp 
LĐĐT và bảo dưỡng thiết bị công nghiệp 
Phó Giám đốc nội chính: được giám đốc uỷ quyền quản lý điều hành các 
mặt hoạt động về nội chính xây dựng cơ bản. 
Phó Giám đốc sản xuất kiêm trợ lý Giám đốc : Giúp Giám đốc quản lý sản 
xuất, phụ trách trung tâm điều hành sản xuất. Chịu trách nhiệm trước Giám đốc 
Công ty về công tác điều hành quản lý sản xuất trong toàn Công ty, tiến độ giao 
hàng của từng sản phẩm. 
 Một số đơn vị chính: 
- Văn phòng giám đốc Công ty: Có chức năng làm thư ký các hội nghị do 
giám đốc triệu tập và tổ chức, điều hành các công việc của văn phòng. Nhiệm vụ 
chủ yếu là tập hợp thông tin các văn bản pháp lý hành chính trong và ngoài Công 
ty truyền đạt ý kiến của giám đốc xuống các đơn vị và cá nhân, tổ chức quản lý, 
lưu trữ, chuyển các loại thông tin và văn bản quản lý. 
- Phòng tổ chức nhân sự: giúp giám đốc ra các quyết định nội quy, quy chế 
về lao động tiền lương, tổ chức nhân sự và giải quyết những vấn đề chính sách xã 
hội trong và ngoài nước theo qui định của Giám đốc. 
- Ban nghiên cứu và phát triển có nhiệm vụ nghiên cứu chiến lược kinh tế 
của Đảng và nhà nước, nghiên cứu cơ chế thị trường, cung cầu tiêu dùng sản phẩm 
trong và ngoài nước, trên cơ sở đó ra chiến lược sản phẩm cho Công ty. 
- Trung tâm tự động hoá: Nghiên cứu công nghệ tự động hoá của các nước 
phát triển, tìm mọi giải pháp ứng dụng vào sản xuất chế tạo tại Công ty nhằm nâng 
cao chất lượng, hiệu quả sử dụng các sản phẩm. 
- Phòng kế toán thống kê tài chính: theo dõi tình hình hoạt động hàng ngày 
của Công ty, quản lý vốn bằng tiền, theo dõi tình hình trích nộp, trích khấu hao tài 
sản cố định, tập hợp chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm, tính toán kết quả 
hoạt động và sản xuất kinh doanhh của Công ty. 
- Phòng kỹ thuật: có nhiệm vụ thiết kế bản vẽ hướng dẫn sử dụng công 
nghệ định mức và tìm kiếm nguyên vật liệu. 
- Văn phòng giao dịch thương mại: thay mặt giám đốc Công ty tiếp khach 
hàng, dự thảo chi phí các hoạt động trình giám đốc phê duyệt. 
- Phòng quản trị đời sống: chịu trách nhiệm về cảnh quan, môi trường của 
Công ty thực hiện theo khẩu hiệu “xanh, sạch, đẹp”. Bảo đảm các bữa ăn ca an 
toàn vệ sinh. 
- Phòng bảo vệ: có nhiệm vụ giữ gìn trật tự an ninh trong toàn Công ty. 
- Phòng vật tư: có chức năng tìm kiếm thị trường mua sắm vật tư, kỹ thuật 
đúng với chỉ tiêu định mức đề ra, đảm bảo số lượng, chất lượng chủng loại, thời 
gian sao cho quá trình sản xuất được liên tục, đúng với kế hoạch. Lập kế hoạch thu 
mua, vận chuyển cung cấp cho sản xuất sửa chữa xây dựng theo kế hoạch của 
Công ty. 
- Phòng quản lý ch